„Drapanie” w gardle, ból przy przełykaniu, męcząca chrypka towarzysząca każdemu zdaniu, które próbujesz wypowiedzieć! Objawy zapalenia gardła mogą być bardzo różne.
O infekcje górnych dróg oddechowych, także gardła, wcale nie trudno – to właśnie najpierw do niego (i nosa) trafiają różne patogeny, obecne we wdychanym powietrzu.
Sprawcy kłopotów
Istnieje wiele przyczyn rozwoju zapalenia gardła; sprawcami mogą być wirusy, bakterie, a nawet grzyby (np. skutkiem długotrwałej antybiotykoterapii). Czasem jest efektem podrażnienia śluzówki w wyniku reakcji alergicznej lub nadwrażliwości na zanieczyszczone albo klimatyzowane powietrze. Leczenie zależy od czynnika sprawczego, dlatego tak ważne jest rozpoznanie przyczyny infekcji oraz charakterystycznych objawów – to bowiem ułatwia dobranie odpowiedniej terapii. Gardło jest częścią wspólną układu oddechowego oraz pokarmowego. W tym miejscu powietrze jest ogrzewane i oczyszczane z wszelkich zanieczyszczeń, a niebezpieczne mikroorganizmy zatrzymywane dzięki obecności grudek chłonnych i migdałków podniebiennych, które razem tworzą tzw. pierścień gardłowy Waldeyera. Z tego względu błona śluzowa wyścielająca gardło ma bardzo częsty kontakt z różnymi patogenami wdychanymi wraz z powietrzem lub wprowadzanymi do organizmu podczas jedzenia. W przypadku obniżonej odporności bariera ochronna nie „działa” najlepiej i może dojść do zakażenia.
Objawy zapalenia
Objawy zapalenia gardła są zróżnicowane i zależą zarówno od nasilenia choroby, jak i czynnika sprawczego. Jak odróżnić wirusowe zapalenie gardła od bakteryjnego? Wystarczy do niego zajrzeć. Jeżeli zobaczymy przekrwioną błonę śluzową gardła oraz rozpulchnione i zaczerwienione migdałki, a na nich malutkie pęcherzyki z płynem (to tzw. wysięk surowiczy) – mamy do czynienia z infekcją wirusową. Zwykle przebiega ona dużo łagodniej, rozwija się powoli, a temperatura ciała podnosi się nieznacznie. Jeżeli dostrzeżemy bardzo ciemne, malinowe zabarwienie błony śluzowej gardła, mocno przekrwione migdałki z kremowobiałym nalotem, obrzęknięty języczek (mały fragment miękkiej tkanki na środku podniebienia, nieco przesłaniający gardło), a język obłożony szarym nalotem – to prawdopodobnie bakteryjne zapalenie gardła (angina), które jest powikłaniem infekcji wirusowej. Jeżeli objawom towarzyszy wysoka gorączka – ponad 38°C – to prawie pewne. Infekcje grzybicze charakteryzują się białawym nalotem – zmiany tego typu nazywamy pleśniawkami. W odróżnieniu od ropnych zmian typowych dla infekcji bakteryjnej, pleśniawki łatwo dają się oddzielić od błony śluzowej. Dodatkowymi objawami infekcji gardła są chrypka i kaszel, związany z obecnością gęstej wydzieliny ściekającej po tylnej ścianie gardła. We wszystkich przypadkach okoliczne węzły chłonne są powiększone. Zapalenie gardła może prowadzić do poważnych powikłań, m.in. zapalenia ucha środkowego, zatok, oskrzeli, a nawet płuc.
Leczenie
Uzależnione jest od przyczyny zapalenia. Infekcja bakteryjna wymaga antybiotykoterapii, zmiany grzybicze – leków przeciwgrzybiczych. Wirusowe zapalenie gardła najczęściej wywołują rinowirusy, adenowirusy oraz enterowirusy, które przenoszone są do organizmu zwykle drogą kropelkową. W takim przypadku stosuje się głównie leczenie objawowe, które opiera się na przyjmowaniu leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych. Z wyborem preparatów łagodzących objawy infekcji gardła nie będziemy mieć żadnych problemów. Są dostępne w postaci sprayów, płynów do płukania, inhalacji oraz tabletek i pastylek do ssania. Preparaty te zawierają substancje przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, antyseptyczne, przeciwbólowe i miejscowo znieczulające. Pierwszym krokiem w terapii jest odpowiednie nawilżenie błon śluzowych. Doskonały efekt leczniczy gwarantują wyroby medyczne, w składzie których odnajdziemy naturalne wyciągi np. z prawoślazu, dziewanny, babki lancetowatej. Zmniejszają przekrwienie błon śluzowych i nadmierną przepuszczalność naczyń włosowatych, łagodzą podrażnienia związane z chrypką, przywracają naturalną wilgotność błony śluzowej i skutecznie eliminują podrażnienia strun głosowych przy ich nadmiernym obciążeniu (palenie papierosów, centralne ogrzewanie, klimatyzacja, zanieczyszczenie powietrza). Stosowane w stanach zapalnych gardła łagodzą ból, zaczerwienienie i obrzęk. Posiadają aplikator gardłowy, który umożliwia podanie preparatu w zmieniony chorobowo obszar jamy ustnej i gardła
Prawoślaz podaje się osłonowo przy nieżytach gardła, zapaleniu krtani, zapaleniu strun głosowych, a pomocniczo przy leczeniu anginy i zakażeniach z suchym kaszlem czy zalegającą wydzieliną w oskrzelach. Śluz zawarty w prawoślazie ma właściwości powlekające błonę śluzową i łagodzące podrażnienia. Z jednej strony chroni błonę śluzową gardła podczas kaszlu przed wysuszeniem, a z drugiej ułatwia odkrztuszanie wydzieliny. Dziewanna wykazuje działanie przeciwzapalne. Możne być wykorzystywana w stanach zapalnych oskrzeli, zwłaszcza przebiegających z zalegającym śluzem (rozrzedza flegmę i ułatwia odkrztuszanie). Jest też wsparciem przy leczeniu uporczywego, suchego. Ponadto ze względu na swoje właściwości powlekające łagodzi ból gardła i chrypę. Wykazuje też działanie osłaniające.
Babka lancetowata Rozrzedza śluz i wspiera oczyszczanie dróg oddechowych. Oprócz tego ma również właściwości łagodzące suchy kaszel.
Dodatkowe zalecenia
Należy dużo pić. Napoje powinny być ciepłe, ale nie gorące, nie mogą być również gazowane. Ponadto należy unikać wszelkich czynników, które mogłyby dodatkowo podrażniać śluzówkę gardła, jak dym papierosowy czy klimatyzowane pomieszczenia. Poza tym stan błon śluzowych poprawiają witaminy A i E, które można polecić w kapsułkach do rozgryzania. Skuteczne są również witamina C, cynk, selen, aloes oraz wyciąg z porostu islandzkiego. Witamina C bierze udział w tworzeniu kolagenu i regeneracji tkanek. W stanach zapalnych błony śluzowej gardła i krtani występuje zwiększone zapotrzebowanie właśnie na ten składnik. Do leczenia dołączyć można też rutynę i wapń, które zmniejszają przepuszczalność drobnych naczyń krwionośnych, zmniejszając w ten sposób nasilenie stanu zapalnego. Leczenie farmakologiczne można wspomóc również domowymi sposobami: picie naparu z lipy pomoże w przypadku gorączki, natomiast płukanie gardła naparami z szałwii i rumianku działa ściągająco i odkażająco. Bardzo cennym darem natury jest również miód pszczeli. To doskonały lek na męczącą chrypkę oraz bolące i drapiące gardło. Należy jedynie uważać na niedokładnie rozpuszczone w roztworze miodu grudki, gdyż mogą podrażniać i tak już obolałe gardło.
