Senes, z łac. Sennae, to rodzaj podkrzewu, krzewu lub drzewa z rodziny bobowatych. Niektóre gatunki rosną dziko w Ameryce Południowej i Północnej, inne pochodzą z Australii i podzwrotnikowych rejonów Afryki oraz Azji. Senes był znanym i cenionym środkiem leczniczym w czasach starożytnych. Arabowie już w X w. stosowali napary z liści jako lek przeczyszczający i łagodzący dolegliwości trawienne. Surowcem farmaceutycznym jest głównie liść senesu (Sennae folium).
Właściwości senesu
Głównym zastosowaniem senesu jest skuteczna walka z zaparciami. Liście tej rośliny zawierają bowiem w swoim składzie sennozydy, substancje o silnych właściwościach przeczyszczających. Sennozydy pod wpływem działania bakterii znajdujących się w jelicie grubym pobudzają jego perystaltykę. Właśnie dlatego senes stosuje się zarówno w leczeniu zaparć czy słabej perystaltyki jelit, jak również w celu oczyszczania przewodu pokarmowego przed zabiegami diagnostycznymi czy chirurgicznymi.
Senes jest preparatem skutecznym i łatwym w stosowaniu. Jego picie w postaci herbaty sprawia, że w naszych jelitach zwiększa się wydzielanie wody, a okrężnica zostaje pobudzona do skurczy. Wszystko to przyspiesza przesuwanie się mas pokarmowych w jelitach, co w konsekwencji ułatwia wypróżnianie się oraz reguluje cały towarzyszący mu proces. Sennozydy nie są przy tym magazynowane w naszym organizmie, gdyż ulegają niemal całkowitemu wydaleniu wraz z moczem oraz kałem.
Liście senesu działają także znacznie szybciej od innych ziołowych preparatów regulujących wypróżnianie. Cały proces rekacji sennozydów w układzie pokarmowym trwa kilka godzin, a pierwsze efekty ich zastosowania są widoczne już po 6–8 godzinach od wypicia herbatki. Właśnie dlatego, zaleca się ją pić wieczorem, aby następnego dnia rano bez problemu móc skorzystać z toalety. Należy jednak pamiętać, aby nie stosować senesu razem z herbatkami i innymi środkami przeczyszczającymi, ponieważ może to obniżyć poziom potasu w organizmie i spowodować zaburzenia rytmu serca. Co ważne, senes należy używać sporadycznie, przy uciążliwych zaparciach. Dłuższe stosowanie zaburza gospodarkę elektrolitową, co może być przyczyną groźnych schorzeń układu krążenia. Warto także wiedzieć, że senes pomoże nam wyeliminować skutek pojawienia się zaparć, ale nie ma wpływu na ich przyczynę. Zaparcia, w większości przypadków, są bowiem wynikiem nieprawidłowej diety, jedzenia w biegu oraz spożywania zbyt małych ilości wody. Jeśli chcemy więc na dobre pożegnać się z tym problemem, zlokalizujmy najpierw przyczynę, a następnie zmieńmy swoje nawyki. To najlepsza gwarancja, że zaparcia już nie wrócą. Po senes powinniśmy sięgnąć w następujących przypadkach:
- kiedy mamy problem z wypróżnieniem się,
- kiedy cierpimy na uporczywe zaparcia,
- podczas odchudzania i towarzyszących mu problemów z regularnymi wypróżnieniami.
Jak bezpiecznie stosować senes?
Senes w każdej postaci należy stosować dokładnie tak, jak opisano to w ulotce dla pacjenta lub według zaleceń lekarza czy farmaceuty. Herbatkę z senesu można pić doraźnie, przy kłopotach z wypróżnianiem. Następuje ono zazwyczaj po upływie 8–12 godzin po wypiciu naparu. Nie należy zwiększać ilości wypitej herbatki, by przyspieszyć ten efekt – może wówczas pojawić się uciążliwa i niebezpieczna dla zdrowia biegunka. Zaleca się stosowanie senesu nie częściej niż 2 do 3 razy w tygodniu, nie dłużej niż przez 1–2 tygodnie. Należy zawsze pić świeżo przygotowany napar.
Naparu z senesu nie powinno się podawać dzieciom poniżej 12. roku życia. Nie powinien być też przyjmowany przez kobiety w ciąży i karmiące piersią oraz osoby cierpiące na hemoroidy. Przeciwwskazaniami do picia herbaty z senesu są również: stany zapalne wyrostka i jelit, owrzodzenia, niewydolność nerek, niewydolność układu krążenia oraz uczulenie na senes.
Z jego stosowaniem należy się także wstrzymać podczas miesiączki.
