Przez to, że hemoroidy wciąż traktowane są jako choroba wstydliwa, często są bagatelizowane. A to błąd, ponieważ nieleczone hemoroidy mogą być przyczyną poważnych problemów zdrowotnych.
Hemoroidy to potoczna nazwa guzków krwawniczych (inaczej żylaki odbytu), które posiada każdy człowiek. Jednak nie u każdego prowadzą one do powstania przykrych dolegliwości. W przypadku, gdy guzki obrzękną lub pojawi się stan zapalny, wówczas zaczyna się problem – rozwija się choroba hemoroidalna.
Guzki krwawnicze pełnią niezwykle ważną funkcję – są odpowiedzialne za uszczelnienie odbytu, a co za tym idzie wspierają (wspólnie z mięśniami zwieracza) funkcję panowania nad oddawaniem stolca czy gazów. Jakiekolwiek objawy świadczące o stanie zapalnym w tym obrębie powinny nas zaniepokoić i skłonić do wizyty u lekarza.
Jak wyglądają?
Hemoroidy przyrównuje się wyglądem do malutkich poduszeczek, które wypełnione są krwią. W momencie wypróżnienia, odpływa z nich krew, co ułatwia defekację. Z chorobą hemoroidalną mamy do czynienia wówczas, gdy hemoroidy przepełniają się krwią lub gdy nie odpływa ona z nich do końca. Prowadzi to bowiem do powstawania stanu zapalnego i pojawienia się uciążliwych dolegliwości jak świąd, pieczenie, ból itd.
Żylaki odbytu to schorzenie, które dotyka bardzo wielu osób. Szacuje się, że problem ten dotyczy około połowy Polaków. Nie jest ono zależne od wieku i płci, co znaczy, że tak naprawdę każdy z nas jest na nie narażony.
Przyczyny powstawania
Pierwszymi sygnałami, że guzki krwawnicze przestają działać prawidłowo jest świąd w okolicach odbytu, bezbolesne krwawienia oraz uczucie niecałkowitego wypróżnienia, powodowane przez przekrwione, powiększone guzki krwawnicze. Później może pojawić się obrzęk, pieczenie i ból w okolicy odbytu. Dodatkowo skóra wokół ujścia odbytnicy jest bardzo wrażliwa, łatwo dochodzi tam do podrażnień, skaleczeń, np. podczas zabiegów higienicznych czy wypróżniania. Groźnym stanem jest wypadanie hemoroidów. Po wypróżnieniu stają się one wyczuwalne. Początkowo wracają samoistnie na swoje miejsce. Wraz z rozwojem choroby sytuacja ta ulega zdecydowanemu pogorszeniu. Zignorowane i nieleczone hemoroidy mogą powodować głębokie pęknięcia lub owrzodzenie śluzówki odbytnicy, w której w miarę upływu czasu może dojść do zapalenia.
W zależności od zaawansowania wyróżnia się IV stadia choroby:
- I stadium – pojawia się swędzenie okolicy odbytu; małe hemoroidy tylko sporadycznie wystają spod śluzówki, przy czym bywają bezobjawowe lub czasem krwawią;
- II stadium – podczas wypróżniania hemoroidy występują z odbytu, jednak samoistnie wracają z powrotem; pojawia się ból i nasilone krwawienie;
- III stadium – guzki nie cofają się samoistnie, krwawienie i ból narasta wraz z postępującym uczuciem swędzenia i pieczenia;
- IV stadium – hemoroidy osiągają znaczne rozmiary i stale wystają, bez możliwości powrotu na swoje miejsce; często wystaje również część śluzówki, przez co okolica odbytu staje się wrażliwa. Powstaje zapalenie, któremu towarzyszy uciążliwy ból oraz krwawienie.
Główne przyczyny powstawania hemoroidów to przede wszystkim:
- siedzący tryb życia i bardzo ograniczona aktywność fizyczna;
- praca wymagająca długotrwałego pozostawania bez ruchu w pozycji stojącej, siedzącej, kucznej lub związana z dużym wysiłkiem fizycznym;
- dziedziczna słabość naczyń żylnych;
- złe nawyki żywieniowe – dieta uboga w błonnik, pozbawiona warzyw i owoców, pełna produktów wysokoprzetworzonych, a także spożywanie zbyt małej ilości wody;
- długotrwałe i częste zaparcia – mogą one wynikać z różnych przyczyn: spowolnienie przemiany materii, podeszły wiek, przyjmowanie żelaza lub innych preparatów wzmagających zaparcia stosowanie środków przeczyszczających;
- ciąża i poród (40% kobiet cierpi na hemoroidy po porodzie) – ucisk płodu na układ żylny, a także silne parcie podczas porodu sprzyja powstawaniu żylaków odbytu; mogą one samoistnie powrócić do poprzedniego stanu, często jednak wymagają leczenia;
- podeszły wiek (zanikają wówczas elementy elastyczne tkanki łącznej w warstwie podśluzowej odbytnicy);
- niedostateczna higiena okolicy odbytu;
- nadciśnienie tętnicze.
Metody leczenia hemoroidów
Wybór terapii zależy od stopnia zaawansowania choroby. Choroba hemoroidalna została dobrze rozpoznana przez medycynę, dlatego pacjenci mogą liczyć na wiele skutecznych metod jej leczenia.
I i II stopień choroby możemy z powodzeniem leczyć lekami poprawiającymi motorykę jelit, przeciwzapalnymi, czopkami, kremami oraz maściami – wyboru dokonuje lekarz.
Hemoroidy mają skłonność do nawrotów, dlatego poza leczeniem choroby hemoroidalnej, warto dodatkowo stosować zioła na hemoroidy i nasiadówki. Polecane zioła, wywary i nasiadówki na hemoroidy to: kora dębu, kasztanowiec, rumianek, krwawnik, oczar wirginijski.
III i IV stopień choroby powinien być leczony metodami zabiegowymi. Są to m.in. ostrzykiwanie chorego guzka specjalnym preparatem (skleroterapia), zamrażanie (krioterapia), gumowe podwiązki, które zakłada się wokół podstawy guzków krwawniczych (metoda Barrona), co powoduje zahamowanie ich krwawienia, martwicę i wypadnięcie oraz fotokoagulacja – energia podczerwona zamyka naczynia krwionośne doprowadzające krew do guzka, co powoduje jego martwicę i klasyczne leczenie chirurgiczne.
Kiedy podejrzewamy, że w okolicach naszego odbytu pojawił się stan zapalny najlepiej udać się do proktologa, czyli specjalisty, który zajmuje się problemami związanymi z końcowym odcinkiem jelita grubego.
Leki na hemoroidy
W aptekach dostępne są bez recepty leki na hemoroidy, które przynoszą niemalże natychmiastową ulgę. Pamiętajmy jednak, że takie rozwiązanie może sprawdzić się tylko w przypadku początkowych etapów choroby hemoroidalnej. Nim zastosujemy lek lub maść warto zawsze skonsultować się z lekarzem. Zawsze stosuje się preparaty działające miejscowo, w postaci czopków, maści, kremów lub żeli proktologicznych oddziałujących bezpośrednio na zmienioną chorobowo tkankę oraz leki doustne poprawiające krążenie w naczyniach żylnych. W skład preparatów doodbytniczych aplikowanych miejscowo wchodzą związki o działaniu ściągającym i antyseptycznym, znieczulającym, przeciwbólowym, przeciwświądowym, przeciwzapalnym oraz uszczelniające naczynia żylne. Ponadto stosuje się preparaty złożone, które zawierają wyciągi roślinne o działaniu ściągającym i przeciwkrwotocznym. Wysoką skuteczność w leczeniu choroby hemoroidalnej gwarantują środki oparte na kwasie hialuronowym, który występuje w dużych ilościach w macierzy pozakomórkowej, dzięki czemu jest on w stanie stworzyć optymalne mikro-środowisko, wspomagające odbudowę tkanki. Ponadto olejek z drzewa herbacianego, dzięki właściwościom antyoksydacyjnym, wydłuża działanie kwasu hialuronowego, zmniejszając możliwość jego degradacji. Niezwykle wygodną postacią leku na hemoroidy jest żel. Jego lekka, świeża i delikatna formuła, oparta na naturalnych składnikach, zapewnia natychmiastowe uczucie komfortu oraz doskonałe właściwości lubrykacyjne. Tworzy niewidoczną powłokę, działającą jak bariera ochronna, przywraca właściwy poziom nawilżenia i elastyczność śluzówki odbytu, chroniąc ją w przypadku kontaktu z czynnikami drażniącymi. Zmniejsza uczucie tarcia przy wypróżnianiu, chroni przed podrażnieniami i przekrwieniem w okolicach odbytu, zapewniając natychmiastową ulgę. Zmniejsza i łagodzi ból oraz uczucie swędzenia i pieczenia.
