Pocenie się jest procesem naturalnym i potrzebnym. Dzięki niemu organizm może regulować temperaturę ciała. Zdarza się jednak, że pot jest wydzielany w nadmiernych ilościach. Wtedy mówi się już o nadpotliwości.
Pot jest wydzielany przez gruczoły potowe, które uchodzą bezpośrednio na powierzchnię skóry lub do mieszka włosowego. Najwięcej z nich jest zlokalizowanych właśnie w obrębie stóp. Ich aktywność obserwuje się głównie podczas wysiłku fizycznego, przebywania w wysokiej temperaturze, a także pod wpływem bodźców emocjonalnych (np. w stresie). Kiedy pot jest wydzielany w ilości nieadekwatnej do sytuacji, mówi się o nadmiernej potliwości (hiperhydrozie). Uwzględniając przyczynę, hiperhydrozę dzieli się na pierwotną oraz wtórną (wywołaną przez choroby współistniejące). Ze względu na zajmowany obszar ciała wyróżnia się hiperhydrozę uogólnioną oraz ograniczoną, np. stóp.
Przyczyny
Nadmierna potliwość stóp jest efektem zbytniego pobudzenia gruczołów potowych. Do jej przyczyn można zaliczyć:
- zaburzenia hormonalne,
- czynniki genetyczne,
- przyjmowanie niektórych leków,
- choroby ogólnoustrojowe (m.in. cukrzyca, nadczynność tarczycy, otyłość),
- choroby neurologiczne,
- przewlekły stres.
Problem nadmiernej potliwości obserwuje się także u osób, które stosują nieodpowiednią dietę. Chodzi przede wszystkim o spożywanie ostrych przypraw. Do czynników ryzyka zalicza się także złą higienę oraz noszenie obuwia i skarpetek z tworzyw sztucznych. Nadmierna potliwość stóp powoduje, że skóra na stopach staje się cienka, pomarszczona i przyjmuje żółtoszary odcień. Pojawia się także nieprzyjemny zapach. Do tego wzrasta ryzyko infekcji bakteryjnej, wirusowej lub grzybiczej, co może skutkować kolejnymi problemami ze strony stóp (np. brodawkami wirusowymi, grzybicą paznokci, pęknięciami naskórka). Nie można zapomnieć również o tym, że nadmierna potliwość stóp to bardzo wstydliwy problem. Osoby dotknięte tą przypadłością mają obniżoną samoocenę, nie czują się swobodnie, a często też unikają kontaktów towarzyskich. Przeszkadza im też ciągły dyskomfort.
Leczenie
Specjalistą, który pomaga poradzić sobie z nadmierną potliwością stóp, jest podolog. Pomoże on dobrać odpowiedni sposób leczenia, a także udzieli wskazówek dotyczących prawidłowej pielęgnacji stóp. Wizyta u podologa poprawia samopoczucie nie tylko stóp, ale sprawia przyjemność dając poczucie zadbania o siebie i chwile relaksu. Leczenie nadmiernej potliwości stóp zaczyna się od preparatów aplikowanych bezpośrednio na skórę. Są to różnego rodzaju maści, płyny oraz kremy dermatologiczne. Jeżeli jest taka potrzeba, podolog wykonuje również specjalistyczne zabiegi – np. usuwa zrogowaciały naskórek.
Nadmierna potliwość stóp może być leczona przy pomocy jonoforezy. Zabieg wykonuje się w celu zmniejszenia aktywności gruczołów potowych przy pomocy prądu galwanicznego. Prowadzi to do czasowego porażenia kanałów jonowych gruczołów potowych, dzięki czemu przestają one wydzielać pot. Aby jonoforeza na nadpotliwość stóp była skuteczna, konieczne jest wykonanie serii zabiegów. Efekt terapeutyczny utrzymuje się nawet przez 2 lata.
Leczenie nadmiernej potliwości stóp u podologa to nie tylko specjalistyczne zabiegi, ale także nauka odpowiedniej pielęgnacji, dzięki której można samodzielnie poradzić sobie z problemem. Konieczne jest codzienne mycie stóp przy użyciu specjalistycznych preparatów o właściwościach antybakteryjnych i zmniejszających aktywność gruczołów potowych. Nie można zapomnieć o noszeniu skarpet z naturalnych i oddychających włókien oraz codziennym ich zmienianiu. Warto unikać przebywania w butach przez długi czas, a gdy dojdzie do ich zawilgocenia – zrezygnowanie z ich noszenia do czasu wyschnięcia. W niektórych wypadkach konieczne jest zastosowanie wkładek korygujących.
Często jednak codzienne obowiązki uniemożliwiają wygospodarowanie czasu na wizytę w gabinecie, tym bardziej że jedna wizyta to zazwyczaj za mało. Na szczęście rynek farmaceutyczny oferuje już szereg preparatów, które można stosować w domu, uzyskując w wielu dolegliwościach podobne efekty jak w gabinecie.
W przypadku nadmiernej potliwości stóp warto skuteczne są pudry płynne. Zwykle zawierają one siarkę i metenaminę. Metenamina, która zawdzięcza swoje właściwości aldehydowi mrówkowemu, uwolnionemu w kontakcie z kwaśnym potem osłabia czynność gruczołów potowych, hamuje aktywność bakterii i likwiduje nadmierną potliwość. Siarka wspomaga przeciwpotne działanie metenaminy. Wtarta w skórę ulega przemianom metabolicznym do związków siarczkowych, wykazując działanie keratolityczne, wysuszające, powodując złuszczenie zrogowaciałej warstwy naskórka. Działa także bakteriobójczo i grzybobójczo.
Jak dbać o stopy?
Stopy zawsze powinny być suche, dobrze ukrwione i ciepłe, skóra nie może być przez dłuższy czas wilgotna i rozmiękczona, a wszelkie rany muszą być zabezpieczone, by nie mogły się do nich dostać patogeny. Zrogowaciałe miejsca należy systematycznie zmiękczać i myć, unikając wysuszających detergentów. Obuwie powinno się wietrzyć zaraz po zdjęciu, zanim trafi na półkę. Należy też co pewien czas je dezynfekować. Kiedy nadarzy się taka okazja, chodźmy boso po naturalnym podłożu.
► Codziennie myj nogi w letniej wodzie (wysoka temperatura pobudza gruczoły potowe do pracy), dokładnie osuszaj i smaruj preparatami przeciwpotowymi (kremy, żele, zasypki do stóp lub talk kosmetyczny). Do kąpieli stóp można użyć ciepłej wody z dodatkiem soli mineralnych, które działają odprężająco, zmniejszają obrzęki stóp, hamują pocenie i pękanie pięt oraz poprawiają ogólny wygląd stóp.
► Jeżeli skóra na stopach jest sucha, nawilżaj ją. W przeciwnym razie będzie swędziała i piekła. Jeśli skóra nie dostanie odpowiedniej porcji odżywczych substancji, zacznie pękać (zwłaszcza na piętach), co jest nie tylko bolesne, ale też ułatwia przenikanie bakterii do ciała.
► Jeżeli chodzisz na basen lub siłownię, smaruj stopy kremami zapobiegającymi grzybicy stóp i paznokci, a po przyjściu do domu dokładnie umyj i osusz stopy. W miejscach publicznych, takich jak baseny, sauny, wspólne natryski, hotelowe łazienki, najlepszą ochroną są klapki kąpielowe.
► Wietrz stopy, gdy tylko masz możliwość. Po umyciu stóp załóż klapki lub bawełniane, cienkie skarpetki. Stwarzaj jak najmniej sytuacji, w których stopy będą się pocić. Stopy są naturalnym termometrem, dlatego ich przegrzewania działa negatywnie na cały organizm.
► Pedicure rób nie rzadziej niż co 14 dni. Namoczenie stóp w ciepłej wodzie ze specjalnymi solami pomoże zmiękczyć naskórek. Usuwaj stwardniały naskórek, obcinaj paznokcie na kwadratowo, delikatnie odsuwaj skórki.
► Raz na tydzień zrób peeling stóp. Oczyści skórę z martwego naskórka, przygotuje do depilacji, pomagając wydostać się wrośniętym włoskom. Poza tym skóra po peelingu lepiej wchłania substancje odżywcze i pielęgnacyjne z balsamów czy kremów.
