Za zdrowie organizmu odpowiada układ odpornościowy. Gdy jest sprawny, będzie w stanie skutecznie odeprzeć każdą infekcję. W tym mogą pomóc zioła.
Układ immunologiczny jest obrońcą naszego organizmu. Chroni go przed patogenami m.in. bakteriami, wirusami, grzybami i pasożytami. Od kondycji tego układu zależy nasza odporność, czyli zdolność organizmu do rozpoznania „wroga” i właściwej walki z nim. O odporność powinno się zadbać wcześniej, szczególnie przed sezonem infekcyjnym.
Wśród ziół o udowodnionym wpływie na układ odpornościowy są jeżówka purpurowa (łac. Echinacea purpurea), wyciąg z liści aloesu drzewiastego (łac. Aloe arborescens Mill) i tarczyca bajkalska (łac. Scutellaria baicalensis). To najpopularniejsze w Polsce gatunki roślin zielarskich stosowane przy częstych infekcjach zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Na rynku jest wiele gotowych preparatów, w formie syropów, tabletek lub kapsułek zawierających te zioła.
Ważny jest schemat
Preparaty roślinne często są lekami, które zawierają wiele cennych substancji korzystnie wpływających na nasze zdrowie. Powinniśmy je stosować, by budować naturalne siły organizmu, razem z prawidłową dietą, ruchem, snem i redukcją stresu. Leki roślinne nie zastąpią terapii lekami syntetycznymi, lecz skutecznie ją wspierają. Chociaż w większości nie wykazują działań toksycznych, należy pamiętać o takich, w których składzie znajdują się związki silnie działające. Nieprawidłowo stosowane mogą okazać się szkodliwe. Dlatego też rozpoczęcie terapii zawsze powinno być poprzedzone diagnozą lekarską. Warunkiem skuteczności terapii ziołowej jest odpowiedni dobór składników mieszanki oraz jej odpowiednie dawkowanie.
Zioła zaliczane do immunostymulujących nie służą do zwalczania aktywnych infekcji, nie działają natychmiast jak syrop na kaszel. Powinno się je stosować wg ustalonego, np. z lekarzem lub fitoterapeutą, schematu. Przykładowo: preparaty z jeżówki i aloesu stosuje się przez 10 dni, potem trzy-czterotygodniowa przerwa. Nie podaje się ich ciągle. Żeby zadziałały, powinno się zaplanować dwie lub trzy sesje. Terapia z pomocą roślin jest działaniem długofalowym, a nie interwencją na już.
Leki natury
Jeżówka purpurowa ma wielkie możliwości lecznicze. Surowcem w przypadku jeżówki purpurowej może być cała roślina, ale ten najcenniejszy dla nas surowiec pochodzi z korzenia. Jeżówka zawiera wiele związków aktywnych biologicznie, m.in. olejki eteryczne, które mają właściwości przeciwzapalne, glikozydy i flawonoidy, polisacharydy. Profilaktyczne spożywanie wyciągów z jeżówki chroni przed przeziębieniem, skraca czas epizodów przeziębienia. Jeżówka poprawia zdolność organizmu do fagocytozy, czyli wychwytywania wirusów i bakterii. Pobudza też produkcję limfocytów, które wytwarzają przeciwwirusowe interferony. W efekcie organizm sprawniej odpowie na kontakt z patogenami i nie dopuści do zachorowania.
Aloes drzewiasty działa dzięki zawartości glikoprotein i polisacharydów. Potrafią one przygotować komórki odpornościowe na odpowiedź w przypadku infekcji. To działanie opiera się na synergii wielu składników zawartych w roślinie. W przypadku aloesu surowcem jest liść, z którego robi się wyciągi.
W aptekach dostępnych jest wiele preparatów aloesu w postaci soku, syropu lub tabletek. Roślinne biostymulatory znajdujące się w soku lub wyciągach z miąższu aloesowego stymulują układ odpornościowy poprzez wzrost produkcji przeciwciał oraz liczby limfocytów w krwi. Sok z aloesu stosuje się w stanach osłabienia i obniżonej odporności. Fenomen jego dobroczynnego oddziaływania na nasz organizm ma swoje podłoże w różnorodności biologicznie aktywnych związków (m.in. aminokwasy, enzymy, witaminy, minerały).
Tarczyca bajkalska to roślina krócej obecna na naszym rynku, ale szybko zdobywa popularność, bo ma silne działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Czyli potrafi neutralizować wolne rodniki, które przyspieszają procesy chorobowe. W tarczycy bajkalskiej najcenniejszy dla odporności jest korzeń. Sekretem tarczycy bajkalskiej są flawonoidy, czyli związki obecne w innych roślinach, bezpieczne, bo już dokładnie przebadane.
Coraz większą popularność w związku z odpornością zdobywa traganek mongolski (łac. Astragalus membranaceus) pochodzący z Azji. Surowcem zielarskim jest korzeń. Zawiera polisacharydy jak aloes i flawonoidy jak tarczyca bajkalska oraz działające podobnie do tych związków astragalozydy. Traganek mongolski stymuluje makrofagi, a tym samym pobudza produkcję przeciwciał i zwiększa namnażanie się limfocytów.
Jednak oprócz wielu obiecujących wyników badań są również przeciwwskazania do jego stosowania. Jednym z najistotniejszych powodów zaprzestania przyjmowania jest wykryte uczulenie na jakikolwiek składnik zioła. Z pewnością nie mogą go stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią – w obu przypadkach może wywołać niepożądane skutki. Choroby autoimmunologiczne są kolejnym przeciwwskazaniem do stosowania tej rośliny, podobnie jak przyjmowanie leków immunosupresyjnych. Należy mieć także na uwadze, że traganek może nasilać działanie leków przeciwzakrzepowych. W przypadku tego zioła bardzo istotne jest, by nie przekraczać zalecanej dawki. Tak stosowany będzie bezpieczny dla organizmu i przyniesie wiele korzyści dla zdrowia.
Źródło: Kossobudzka M., Staszak K. „Broń się! Jak dbać o swoją odporność”, Agora 2021