Jeszcze niedawno niewielu słyszało tej roślinie. Dzisiaj topinambur – bo i no mowa – robi karierę. Jest już niemal w każdym supermarkecie. Czy warto ulec modzie?
Jak najbardziej. Topinambur jest zdrowy i warto go włączyć do codziennej diety. A co do mody… nie jest to nowy produkt, tylko po prostu zupełnie zapomniany, wyparty z polskiej kuchni przez ziemniaki. A szkoda, bo jest bardziej wartościowy niż kartofle.
Topinambur pochodzi z Ameryki Północnej, do Europy trafił w XVII w. Roślina ma jadalne bulwy i wygląda jak słonecznik, stąd zwany jest też słonecznikiem bulwiastym. Inne nazwy to karczoch jerozolimski lub gruszka ziemna. W Polsce uprawia się dwie odmiany topinamburu: albik – o białych i maczugowatych bulwach, i rubik – o nieregularnych, owalnych i fioletowych. Obie mają słodki, orzechowy smak. Topinambur jest mało wymagającym warzywem, ale jego smak zmienia się w zależności od tego, czy będziemy go przechowywać w ciepłym, czy zimnym miejscu. Jeśli włożymy go do lodówki, to nabierze więcej słodyczy, ponieważ zawarta w nim inulina pod wpływem zimna zamieni się w fruktozę. Warzywo niestety szybko gorzknieje, dlatego lepiej szybciej je spożyć.
Zdrowszy od ziemniaków?
Topinambur jest niskokaloryczny, dlatego sprawdza się w dietach osób zagrożonych nadwagą i otyłych. Bogaty jest w inulinę i celulozę, dzięki którym stabilizuje poziom glukozy w organizmie, obniża stężenie cholesterolu i reguluje ciśnienie tętnicze. Dzięki zawartej w nim inulinie wzmacnia także wchłanianie wapnia, żelaza i magnezu. Warzywo to ma również działanie oczyszczające ułatwiające wychodzenie z zatrucia. Pozwala organizmowi usunąć alkohol, metale ciężkie i toksyny. Możemy też traktować go jako źródło probiotyków, czyli pożywkę dla mikroorganizmów, które tworzą naszą prawidłową florę bakteryjną. Dieta wzbogacona w inulinę sprzyja rozwojowi dobrych bakterii i eliminuje bakterie chorobotwórcze wywołujące biegunki i zapalenie jelit. W konsekwencji zapobiega polipom i owrzodzeniom, które mogą zapoczątkować nawet choroby nowotworowe. Inulina może też być sprzymierzeńcem w walce z alergiami! Wspomaga nas przy antybiotykoterapii, wzmacnia układ odpornościowy i zmniejsza insulinooporność w cukrzycy. Jest stosowana w diecie chorych na cukrzycę i osób po chemioterapii.
W kosmetyce
Topinambur bogaty jest w krzem, który odpowiedzialny jest za dobry stan naszych włosów, paznokci, skóry, a także strukturę kości, tkanki łącznej i chrząstek. Ma też dużo potasu, który zachowuje równowagę elektrolitową w naszym organizmie, oraz witamin z grupy B odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Roztwór z topinamburu wykorzystywany jest w preparatach antystresowych. To warzywo jest także bardzo dobrym źródłem pełnowartościowego białka, a dokładnie aminokwasów egzogennych, których nasz organizm nie potrafi sam wytworzyć.
W przemyśle spożywczym
Z topinamburu wykonuje się syrop fruktozowy, czyli składnik wielu produktów spożywczych. Ogranicza on czerstwienie chleba, krystalizuje konfitury i zwiększa trwałość produktu. Jest tanim zamiennikiem cukru. Inulina z tego warzywa używana jest jako zamiennik tłuszczu, np. w produktach mlecznych, ciastkach i czekoladach.
W farmacji
Topinambur wykorzystywany jest w lekach i maściach stosowanych w leczeniu chorób jelita grubego, w hemoroidach, zapaleniu spojówek, powiek i skóry oraz w leczeniu łuszczycy, owrzodzeń oraz oparzeń. Jest to więc zdrowe warzywo, które warto włączyć do naszego jadłospisu. Najlepiej spożywać topinambur z zielonymi warzywami. Inulina ułatwia wchłanianie chlorofilu i żelaza z zielonych warzyw.