Wybielanie zębów to coraz popularniejszy zabieg, mający na celu zlikwidowanie problemu estetycznego, jakim są przebarwienia zębów. Idealnie białe zęby są marzeniem każdego. Śnieżnobiały uśmiech dodaje urody i pewności siebie.
Podstawą dbania o biel zębów jest właściwa higiena. Należy myć je dwa razy dziennie (zbyt częste szczotkowanie powoduje ścieranie szkliwa i nadwrażliwość), a także codziennie czyścić przestrzenie międzyzębowe nićmi dentystycznymi.
Dlaczego zęby ulegają przebarwieniom?
Barwa zęba jest uzależniona od trzech składników: szkliwa (zewnętrznej warstwy), zębiny i miazgi. Do przebarwień zębów nie dochodzi od razu – jest to proces długotrwały, nasilający się z czasem. Dopiero po kilku latach zauważamy, że nasze zęby, mimo usilnych starań, są przebarwione. Zęby mają niekorzystny kolor najczęściej na skutek naturalnych procesów starzenia organizmu, urazów i wad szkliwa, zażywanych leków (np. antybiotyków tetracyklinowych), przebytych chorób ogólnoustrojowych oraz – a raczej przede wszystkim – niewłaściwej higieny jamy ustnej.
Jedną z częstszych przyczyn przebarwień jest próchnica – miejsca wokół ubytków są zwykle ciemniejsze, czasem barwa ta zostaje nawet po wypełnieniu. Znaczny wpływ na kolor zębów mają produkty, które spożywamy na co dzień, nieświadomie przebarwiając zęby. Należą do nich np. kawa, herbata, czerwone wino, napoje słodzone i gazowane, słodycze – przede wszystkim łakocie kolorowe, posiadające w swoim składzie dużą ilość sztucznych barwników, takie jak: cukierki, żelki, gumy, czy lizaki. Także spożywanie czerwonych buraków, jagód, winogron, jeżyn, malin, czy wiśni przy okazji niekorzystnie wpływa na kolor zębów. Nie oznacza to, że należy je wyłączyć z diety, jednak w trosce o białe zęby najlepiej po ich spożyciu przepłukać jamę ustną wodą i dokładnie umyć zęby. Bardzo niebezpieczne dla zębów są papierosy. Zawierają nawet kilka tysięcy toksycznych substancji, które powodują szybkie powstawanie przebarwień.
Przygotowania do zabiegu
Choć można korzystać z domowych metod walki z przebarwieniami, takich jak pasty wybielające, plastry czy nakładki, to zdecydowanie najlepszą (choć i najbardziej kosztowną) opcją jest wybielanie zębów w gabinecie stomatologicznym.
Jak wygląda i na czym polega taki zabieg? Bez względu na wybór miejsca – gabinet stomatologiczny czy wybielanie domowe – ogólnie rzecz biorąc wybielanie zębów polega na rozjaśnieniu ich barwy oraz likwidacji przebarwień. W gabinecie stomatologicznym stosowane są preparaty o wysokim stężeniu nadtlenku wodoru. Mechanizm wybielania polega bowiem na rozpadzie nadtlenku wodoru, przeniknięciu wolnych rodników do szkliwa oraz przebarwionej zębiny, a w efekcie utlenianiu przebarwień. Wykonanie zabiegu w gabinecie poprzedzone jest szczegółowym badaniem stanu uzębienia i jamy ustnej, a także przeprowadzeniem przez lekarza wywiadu medycznego, dotyczącego stanu zdrowia, przyjmowanych leków, przebytych chorób oraz przyczyny przebarwień. Dzięki temu dowiemy się, czy nie istnieją przeciwwskazania do zabiegu. Ponadto, przed zabiegiem wybielania, konieczne będzie właściwe przygotowanie do niego zębów, przez zabiegi higienizacyjne: skaling, piaskowanie oraz fluoryzację.
Jaka metoda jest najskuteczniejsza? Zasadniczo do wyboru mamy dwie metody profesjonalnego wybielania zębów: metodę gabinetową oraz tzw. metodę domową, czyli metodę nakładkową. Obie przeprowadzane są pod nadzorem stomatologa.
Jeśli nie ma ku temu przeciwwskazań, warto zdecydować się na wybielanie gabinetowe – jest to bowiem metoda zapewniająca szybkie i skuteczne wybielenie zębów. Polega na nałożeniu na zęby odpowiedniego preparatu wybielającego, którego działanie aktywowane jest przy użyciu specjalnej lampy bądź lasera diodowego. Najpopularniejszą metodą jest użycie żelu wybielającego, który zaczyna działać pod wpływem oświetlenia światłem LED. Jednorazowy zabieg trwa niecałą godzinę i pozwala na usunięcie silnych przebarwień nie tylko z powierzchni zębów, ale również z wnętrza zębiny, czasem jednak może powodować nadwrażliwość w czasie wybielania.
Inną metodą jest użycie preparatu w formie aktywnej pianki, który pobudzany jest do działania naświetlaniem specjalną lampą. Metoda ta nie tylko wybiela zęby, ale także wzmacnia szkliwo, dzięki zawartości nano-hydroksyapatytu – głównego składnika szkliwa. Jest to również jednorazowy zabieg, trwa około półtorej godziny.
Wybielanie zębów w domu
Wybielanie zębów w domu może być równie bezpieczne, co zabieg wykonany w gabinecie stomatologicznym. Tu skuteczna będzie metoda nakładkowa. Podczas pierwszej wizyty u dentysty lekarz pobierze wycisk, na podstawie którego stworzy nakładki na zęby. Podczas kolejnej wizyty pokaże, jak wypełnić nakładki żelem wybielającym oraz umieścić je na zębach. Nakładki takie nosi się na zębach codziennie przez kilka godzin, zwykle przez okres dwóch tygodni. Oczywiście można także korzystać z dostępnych w aptekach nakładek wybielających, te jednak nie będą dopasowane indywidualnie do kształtu naszych zębów, a zatem ryzykujemy podrażnienia oraz nierównomierny efekt.
Czy jest bezpieczne?
Zdaniem specjalistów wybielanie jest bezpieczne i niegroźne dla szkliwa zębów, a powikłania w postaci nadwrażliwości zębów lub podrażnienia dziąseł są coraz rzadziej spotykane i przemijające. Wybielanie nie osłabia struktury zębów, ani nie zwiększa ich podatności na próchnicę. Co prawda po zabiegu może się zdarzyć, że pacjent będzie odczuwał czasową nadwrażliwość zębów na ciepło i zimno, lecz jeśli nie ustąpi ona w ciągu kilku godzin, z pomocą powinny przyjść nowoczesne pasty i żele przeciwko nadwrażliwości. Zrezygnujmy jednak z wybielania zębów przy pomocy sody, cytryny czy soli. Zdarza się wprawdzie, że metody te zapewnią niewielki efekt, lecz poważnie uszkadzają szkliwo. Warunkiem bezpieczeństwa wybielania jest jego prawidłowe wykonanie, zgodne z zaleceniami stomatologa (dotyczy to wybielania przeprowadzanego w domu).
Trwale czy na kilka lat?
Na samym zabiegu wybielania się nie kończy. Efekty możemy szybko zaprzepaścić. Podstawą jest przestrzeganie zasad prawidłowej higieny jamy ustnej i stosowanie po zabiegu tzw. „białej diety”. Przez 2–3 tygodnie należy unikać produktów kolorowych, barwiących i używek. Ograniczyć przede wszystkim spożycie kawy, herbaty i czerwonego wina. Do listy zakazanych produktów warto również dopisać: soki cytrusowe, soki z jeżyn i porzeczek, szpinak, buraki, czerwoną kapustę, ciemne sosy, żółtka jaj oraz warzywa zawierające karoten. Niezależnie od zastosowanej metody wybielania trzeba także regularnie chodzić na wizyty kontrolne i higienizacyjne, czyli usuwanie kamienia i piaskowanie.
Decydującym czynnikiem mającym wpływ na to czy zęby rozjaśnia się trwale, czy tylko na kilka lat, jest natomiast ich stan. W przypadku, gdy zęby nie są starte, a więc nie jest uszkodzona warstwa szkliwa, pacjent uzyska trwałe rozjaśnienie. Jeżeli jednak warstwa szkliwa jest starta do zębiny, zęby również zostaną wybielone, lecz mogą mieć tendencję do ponownego przebarwiania się. W takim przypadku należy rozważyć dwie metody dalszego postępowania: zachować nakładki i przynajmniej raz na pół roku ponawiać wybielanie (1–2 noce), lub po wybielaniu skorygować kształt zębów i odbudować utracone szkliwo za pomocą licówek pełnoceramicznych.