Nasze stopy stanowią dla nas podporę, zapewniają nam stabilność oraz umożliwiają chodzenie, bieganie i ruch – zdrowe stopy to nieodzowna część zdrowego ciała.
O stopach najczęściej zapominamy, chyba że zaczynają boleć, albo gdy zbliża się czas na sandałki i klapki. Tymczasem właściwa, regularna pielęgnacja stóp jest istotna nie tylko ze względów estetycznych, ale także zdrowotnych. Zaniedbania w tej kwestii mogą prowadzić do rozwoju szeregu dolegliwości, m.in. pękania pięt, tworzenia odcisków i modzeli, grzybic, wrastającego paznokcia, haluksów, płaskostopia czy nadmiernego pocenia stóp.
Pękające pięty
Popękane pięty to defekt kosmetyczny, ale przede wszystkim niebezpieczna dolegliwość. Pięty pękają, gdy skóra jest bardzo sucha, w wyniku noszenia niewłaściwego obuwia. Problem znacznie częściej dotyczy też osób otyłych. Zbyt duży nacisk sprawia, że skóra na piętach zaczyna się rozszerzać i pękać. Pęknięcia wyglądają jak szczeliny i zwykle tworzą się tylko w zrogowaciałej części naskórka. Bywa jednak, że są o wiele głębsze i sięgają aż do skóry właściwej. Wtedy pięty bolą przy każdym kroku, a niekiedy krwawią. Jest to bardzo niebezpieczne, ponieważ przez poranioną skórę wnikają do organizmu bakterie i wirusy. Łatwo wtedy o zakażenie. Problem jest szczególnie ważny u diabetyków. Diabetycy z powodu upośledzenia krążenia nie odczuwają bólu, nie trudno więc o zaniedbanie drobnych ran, które szybko stają się poważnym problemem. Niedożywienie lub uboga dieta oraz niedostateczne ilości płynów także wpływają na stan skóry. Staje się ona bardzo sucha i podatna na wszelkie uszkodzenia. O wiele łatwiej rogowacieje i pęka, bo traci elastyczność.
Modzele
To efekt nadmiernie zrogowaciałych komórek naskórka, punktowy, powstały jako ochrona przed zbyt dużym tarciem lub naciskiem. Lokalizacja modzeli to przede wszystkim stawy palców u stóp: 2., 3., 4., 5. oraz opuszki palców i pod główkami kości śródstopia. Modzele są dość duże, ograniczone, z wyraźnie powiększoną strukturą linii papilarnych, stosunkowo luźną masą zrogowaciałą. Mogą zawierać odciski. Są w kształcie owalnym, okrągłym lub podłużnym i nie są bolesne.
Odciski
Odciski (inaczej nagniotki) to zgrubienia naskórka powstałe w wyniku długotrwałego drażnienia i nacisku. Najczęstszą przyczyną powstawania odcisków jest noszenie niewygodnego lub zbyt ciasnego obuwia. Dochodzi w ten sposób do drażnienia skóry, uciskanej z jednej strony przez but, z drugiej przez kości stopy. Odciski mogą powstawać też między palcami stóp w wyniku ich wzajemnego pocierania się o siebie podczas chodzenia. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z odciskami twardymi, w drugim zaś z miękkimi. Do innych, rzadszych przyczyn powstawania odcisków należą nieprawidłowy sposób chodu (zwłaszcza u dzieci) oraz zaburzenia budowy stopy, np. nachodzące na siebie palce stopy lub nieprawidłowo wysklepione śródstopie. Odciski to najczęściej okrągłe, żółtawe zgrubienia skóry. Mogą też przybierać kolor czerwony, gdy zostaną podrażnione lub dojdzie do rozwoju stanu zapalnego. Posiadają twardy trzon lub inaczej rdzeń, drążący do głębiej położonych tkanek stopy. To właśnie on jest źródłem dokuczliwego bólu, nasilającego się podczas ucisku i chodzenia.
Grzybica stóp i paznokci
Grzybicę stóp wywołują różne rodzaje grzybów, najczęściej tzw. dermatofity. Infekcja grzybicza może dotyczyć nie tylko powierzchni skóry. W przypadkach nieleczonych często konsekwencją grzybicy stóp bywa grzybica paznokci. Najczęściej można się nią zarazić na basenie, w saunie, oraz gdy używamy cudzego obuwia. Choroba objawia się wykwitami w postaci grudek i pęcherzykami, które pojawiają się na podeszwie stóp oraz w szparach międzypalcowych. Chorzy na grzybicę stóp najczęściej skarżą się na łuszczącą się skórę podeszwy stóp, pęcherzyki i grudki pojawiające się na bocznych powierzchniach palców i między palcami, świąd, zaczerwienienie, nadmierne pocenie się stóp.
Nadmierne pocenie stóp
Inaczej hiperhydroza stóp, może obejmować każdą okolicę ciała, ale szczególnie często dotyczy stóp. Konsekwencją nadmiernego pocenia może być uszkodzenie i maceracja naskórka (potnica), co sprzyja infekcjom skóry (np. grzybicy) oraz rozwojowi niektórych chorób alergicznych (np. wypryskowi potnicowemu).
Wrastający paznokieć
Nie mniej uciążliwą przypadłością są wrastające paznokcie. Żeby do ich wrastania nie dopuścić, należy systematycznie obcinać paznokcie, starając się nie obcinać ich bocznych fragmentów. W przypadku, gdy paznokcie już wrosły należy, zachowując zasady jałowości, spróbować wyciąć wrastający fragment, ale jeszcze lepiej zgłosić się do gabinetu podologicznego.
Pielęgnacja stóp
Prawie wszystkim problemom związanym ze stopami można zapobiegać, a działania profilaktyczne brzmią wręcz banalnie – codzienna higiena, noszenie wygodnego obuwia, najlepiej wykonanego ze skóry, skarpetki tylko bawełniane, usuwanie zrogowaciałego naskórka, nawilżanie skóry stóp specjalnymi kremami, stosowanie antyperspirantów czy preparatów przeciwgrzybiczych – jeżeli jest taka potrzeba, albo by zapobiec zakażeniu. Do tego codzienna gimnastyka stóp. Według fachowców stopom należy poświęcić codziennie (najlepiej wieczorem) 15 minut: 5 minut na kąpiel, 5 minut na masaż, 5 minut na ćwiczenia.
