Grzybica stóp to jedna z najczęstszych chorób dermatologicznych, często współwystępująca z grzybicą paznokci. Do wystąpienia tego schorzenia przyczynia się m.in. nadmierna potliwość stóp.
Grzybica – schorzenie wywołane zakażeniem grzybami dermatofitowymi – latem atakuje ze wzmożoną siłą. Częściej wtedy bywamy na basenach, korzystamy z łazienek, które użytkuje wiele osób. A mokre posadzki to siedliska grzybów – one uwielbiają wilgotne i ciepłe miejsca. Zarodniki przedostają się na podłoże wraz ze złuszczonym zakażonym naskórkiem. Cechują się ogromną wolą przetrwania, więc dosyć trudno je zniszczyć. Dlatego im większa będzie świadomość zagrożeń, tym bardziej pewne, że unikniemy choroby. Jeśli skóra jest zdrowa i nieuszkodzona, a system odpornościowy sprawny, organizm pewnie poradzi sobie z infekcją. Lecz przy słabszej odporności albo gdy na skórze znajdują się otarcia czy ranki, może rozwinąć się grzybica stóp. Dotyka przestrzeni między palcami oraz podeszwy stóp. Zdarza się, że infekcja przenosi się na paznokcie. Główną przyczyną grzybicy stóp jest ich nieodpowiednia higiena, która skutkuje przegrzewaniem i zawilgoceniem stóp. Może to być efektem noszenia zbyt ciasnego, niewygodnego obuwia, skarpet z nieprzewiewnych materiałów czy niedostateczne wytarcie stóp po kąpieli. Grzybica stóp często rozwija się u osób z nadmierną potliwością stóp.
Objawy grzybica stóp
Początek infekcji grzybiczej stóp charakteryzuje się łagodnym przebiegiem. Objawy pojawiają się między palcami stóp (czwarty i piąty palec). Z czasem dochodzi do zaczerwienienia palców oraz swędzenia, które nasila się i jest coraz bardziej uporczywe. Dodatkowo zakażenie może przedostać się na płytkę paznokciową, na której pojawiają się przebarwienia, staje się początkowo żółta, a następnie ciemnieje. Symptomy grzybicy stóp mogą pojawić się tylko w obrębie jednego palca lub paznokcia, ale choroba może przenieść się na wszystkie palce a nawet na podeszwę stopy. Dalej pojawiają się pęcherzyki, które są wypełnione płynem surowiczym, a po ich pęknięciu tworzą płaty złuszczającego się naskórka. Zainfekowana skóra swędzi oraz piecze, staje się zmacerowana i wilgotna. W zależności od stopnia nasilenia infekcji, rodzaju patogenu objawy mogą mieć różny charakter i być mniej lub bardziej uciążliwe.
Grzybica paznokci
Często towarzyszy grzybicy stóp. Choroba ta częściej dotyka osób starszych, co jest związane z zaburzeniem ukrwienia części obwodowych kończyn oraz wolniejszym wzrostem płytki paznokciowej. Infekcja objawia się biało-żółtą, łatwo kruszącą się i matową płytką paznokcia. Brzeg paznokcia jest postrzępiony. Oddzielający się paznokieć uwidacznia łożysko, które jest pokryte masami rogowymi naskórka. Zakażenie obejmuje łożysko paznokcia, odrastającą płytkę, która z czasem ulega całkowitemu zniszczeniu.
Leczenie grzybicy
Jeśli zmiany nie są zaawansowane, zwykle wystarczy kuracja miejscowa z użyciem preparatów zawierających substancje o działaniu przeciwgrzybiczym. Trudniej jest leczyć grzybicę paznokci niż skóry stóp. Proces powrotu do zdrowia przebiega dłużej. Kuracja wymaga cierpliwości i konsekwentnego działania, a trwa do czasu, aż cały paznokieć odrośnie.
Profilaktyka
Kluczowa w zapobieganiu zakażeniom grzybiczym jest prawidłowa higiena stóp. Po kąpieli stopy trzeba wycierać do sucha, a w miejscach użyteczności publicznej (baseny, sauna, siłownia) trzeba pamiętać o noszeniu obuwia ochronnego i korzystaniu ze swojego ręcznika. Ważne, aby zadbać o wygodne i przepuszczające powietrze obuwie. Najlepiej zrezygnować z butów i skarpet, które są wykonane z tworzyw sztucznych i powodują, że nogi jeszcze szybciej się pocą. Do mycia powinno stosować się delikatne mydła, które nie zaburzają naturalnej ochronnej warstwy skóry. Szczególną uwagę na obecność pęknięć skóry czy zadrapań powinni zwracać cukrzycy. Nadmierna potliwość stóp to istotny czynnika ryzyka rozwoju grzybicy stóp i paznokci. Warto wówczas stosować odpowiednie środki przeciwpotne. W przypadku stóp wygodne będą specjalne pudry płynne zawierające siarkę i metenaminę. Metenamina, która zawdzięcza swoje właściwości aldehydowi mrówkowemu, uwolnionemu w kontakcie z kwaśnym potem osłabia czynność gruczołów potowych, hamuje aktywność bakterii i likwiduje nadmierną potliwość. Siarka wspomaga przeciwpotne działanie metenaminy. Wtarta w skórę ulega przemianom metabolicznym do związków siarczkowych, wykazując działanie keratolityczne, wysuszające, powodując złuszczenie zrogowaciałej warstwy naskórka. Działa także bakteriobójczo i grzybobójczo.
Jak się nie zarazić?
- po każdej kąpieli dokładnie wycieraj stopy, także przestrzenie między palcami (wilgoć stwarza optymalne warunki do rozwoju infekcji),
- unikaj noszenia obuwia i skarpet wykonanych ze sztucznych tworzyw (pod nimi skóra silnie się poci);
- wystrzegaj się niewygodnych butów (sprzyjają powstawaniu mikrourazów, które otwierają furtkę drobnoustrojom);
- regularnie dezynfekuj obuwie;
- korzystaj z dezodorantów, które zapobiegają poceniu się stóp i mają właściwości przeciwgrzybiczne oraz antybakteryjne;
- na teren basenu, do hotelowej łazienki czy szatni w klubie fitness nie wchodź bez własnych klapek;
- używaj własnego ręcznika przeznaczonego wyłącznie dla stóp;
- jeśli masz cukrzycę, obniżoną odporność lub niedawno pokonałeś grzybicę, po każdej wizycie na basenie czy w klubie fitness profilaktycznie spryskaj stopy sprayem przeciwgrzybicznym.
