W Polsce jest ponad milion starszych ludzi, którzy mieszkają samotnie. Zwykle pomaga im rodzina. Czasem jednak staje się to zadaniem ponad siły. Stają przed trudnym wyborem: dom opieki czy opieka domowa…
Ważną kwestią jest jakość usług. O ile do pomocy przy prowadzeniu domu, gotowaniu, sprzątaniu czy robieniu zakupów nie jest potrzebna specjalistyczna wiedza, to w przypadku osób wymagających zabiegów pielęgnacyjnych, rehabilitacyjnych czy częstego podawania leków sama empatia i doświadczenie życiowe nie wystarczą. Sposób pielęgnacji jest zależny od stanu zdrowia i mobilności seniora. W codziennej pielęgnacji najważniejsze są: dbanie o higienę, regularne badania i przyjmowanie leków, odpowiednia dieta, regularne wizyty u lekarza oraz spokój i komfort podopiecznego.
Warto jak najwięcej wiedzieć o chorobie seniora w tym przede wszystkim – co mu grozi, jakie są objawy pogorszenia się stanu zdrowia, jakie czynności są wskazane (np. konkretny rodzaj aktywności fizycznej), a jakich powinno się unikać. Kluczowa jest wiedza, co robić i jak pomóc choremu, jeśli dojdzie do nagłego pogorszenia się jego stanu.
Przed podjęciem decyzji jaką formę opieki wybrać, należy przemyśleć wiele kwestii. Wybór zależy od stanu zdrowia osoby starszej, możliwości finansowych rodziny, jej mobilności i zdeterminowania. Trzeba bowiem zdawać sobie sprawę, że życie z osobą starszą, wymagającą opieki, oznacza przeorganizowanie dotychczasowego życia domowników. Nie wszyscy są na to gotowi. Czasem mieszkamy zbyt daleko, bardzo często brakuje nam fachowej wiedzy, a czasem po prostu jesteśmy bezradni i nie wiemy, co zrobić, gdzie i do kogo się zgłosić o pomoc. Możemy ją uzyskać w ośrodkach pomocy społecznej prowadzonych przez samorządy oraz w placówkach służby zdrowia – zakładach opiekuńczo-leczniczych lub placówkach pielęgnacyjno-opiekuńczych działających często przy szpitalach. Tam miejsce znajdą osoby przewlekle chore wymagające całodobowej opieki i kontynuacji leczenia. Wszystkie domy pomocy świadczą tzw. usługi opiekuńcze obejmujące pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną oraz zaleconą przez lekarza pielęgnację. Natomiast specjalistyczne usługi opiekuńcze, czyli usługi dostosowane do rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności są świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.
Placówkami wykonującymi usługi opiekuńcze i specjalistyczne są również ośrodki wsparcia pomocy społecznej dziennego pobytu. Trafiają tam osoby, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w codziennych czynnościach. Pobyt czasowy w domu opieki jest okazją do rozpoznania potrzeb seniora oraz przygotowania go i rodziny na sytuację, gdy będzie musiał pozostać w nim na stałe. Jeśli starsza osoba dotychczas mieszkała sama, warto, aby w nowym miejscu otaczały ją znane osobiste przedmioty. To z pewnością zmniejszy stres związany z utratą dotychczasowej stabilizacji i zmianą trybu życia.
Innym rozwiązaniem są ośrodki prywatne. Zróżnicowanie prywatnej oferty jest ogromne – od cen i wielkości ośrodków po standard opieki i organizację czasu wolnego. Czas, w którym senior będzie mógł korzystać z pełnego programu oferowanego przez ośrodek, np. z terapii zajęciowej, na pewno wpłynie na jakość jego życia. Jednak prędzej czy później na pierwszy plan wysunie się kwestia zaspokojenia podstawowych potrzeb: pomocy w ubraniu się, myciu, czesaniu, jedzeniu itd. Dlatego przed wyborem placówki ważne jest, aby poznać jakie doświadczenie i przygotowanie do tej pracy ma zarządca domu opieki i jego personel. Najważniejsze jednak, przy dokonaniu optymalnego wyboru miejsca, jest uwzględnienie potrzeb i oczekiwań seniora.
Wiele zależy od zakresu oferowanych usług. Firmy współpracujące z lekarzami różnych specjalności lub zatrudniające doświadczone pielęgniarki mają o wiele większe możliwości zapewnienia profesjonalnej opieki w domu. Kluczowe są także kompetencje opiekunów medycznych. Jeśli mają doświadczenie w profilaktyce przeciwodleżynowej, pielęgnacji osób leżących, to nie ma przeciwwskazań, by osoba starsza pozostała u siebie – jeżeli tego chce. Ważne są również wiek, kondycja fizyczna i siła opiekunów. Opiekując się bowiem starszym niesamodzielnym człowiekiem niejednokrotnie konieczne będzie przeniesienie go na rękach – np. do kąpieli, przebrania. Często o losie starszego człowieka decyduje moment, w którym potrzebna staje się opieka całodobowa. Koszty zatrudnienia opiekunki z zamieszkaniem są porównywalne z ceną umieszczenia seniora w domu opieki.
Ostateczna decyzja w tej sprawie powinna należeć do osoby starszej. Zanim więc podejmiemy życiową decyzję o znalezieniu dobrej, godnej zaufania opieki dla bliskiej nam starszej osoby, która z powodu stanu zdrowia nie może sama mieszkać, pamiętajmy, że dopóki jest ona sprawna intelektualnie i w dobrej kondycji psychicznej powinna brać udział w wyborze placówki, w której spędzi resztę życia.