Jak w naturalny sposób obniżyć poziom cukru we krwi i zapobiec rozwojowi cukrzycy w przyszłości? To pytanie powinien zadać każdy, u kogo zwykłe badanie glukozy we krwi dało niepokojące wyniki.
Cukrzyca to zaburzenia gospodarki węglowodanowej wynikające z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez trzustkę. Rozróżnia się dwa typy choroby. Pierwszy rodzaj to cukrzyca insulinozależna (typu 1), nazywana też cukrzycą wieku młodzieńczego – ujawnia się bowiem najczęściej jeszcze przed uzyskaniem pełnoletniości. To choroba autoimmunologiczna, której nie można zapobiec. Spowodowana jest zniszczeniem lub niewydolnością komórek trzustki odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny – hormonu potrzebnego do przekształcania pokarmu w energię niezbędną do funkcjonowania organizmu. Leczenie polega na podawaniu insuliny z zewnątrz w postaci zastrzyków lub przy użyciu specjalnej pompy insulinowej.
Cukrzyca typy 2 jest insulinoniezależna. Pojawia się w wieku dojrzałym. Mówimy o niej, gdy trzustka jeszcze wytwarza własną insulinę, ale jej ilości są niewystarczające, ponieważ występuje zmniejszona wrażliwość tkanek na insulinę. Na taki typ cierpi większość ludzi chorujących na cukrzycę. Cukrzyca typu 2 jest cicha i podstępna, a jej objawów nie da się rozpoznać bez badań. Często jest wykrywana przez przypadek, w trakcie rutynowych testów kontrolnych. Nierozpoznana prowadzi do bardzo wielu groźnych chorób i powikłań, takich jak: miażdżyca, choroby układu sercowo-naczyniowego, w tym do zawału serca czy udaru mózgu. Do jej rozwoju przyczyniają się zarówno geny, jak i niezdrowy sposób odżywiania się, a także unikanie ruchu. Dlatego w profilaktyce cukrzycy niezwykle ważna jest prawidłowa dieta składająca się z nieprzetworzonej żywności, bogata w białko, błonnik i pektyny, a uboga w węglowodany i rafinowane cukry proste. Ogromne znaczenie ma też walka z otyłością i uprawianie sportu.
Przed cukrzycą można się ustrzec, trzeba jednak szybko zadziałać. Regularne kontrolowanie poziomu cukru we krwi na czczo, szczególnie jeśli w naszym przypadku występują czynniki ryzyka, może uchronić nas przed rozwojem choroby. Stężenie cukru we krwi zwykle wiąże się z cukrzycą, ale prawda jest taka, że u każdego z nas może wystąpić wysoki poziom glukozy po spożyciu posiłku o wysokiej zawartości węglowodanów. Naturalne metody obniżania poziomu cukru sprawdzą się znakomicie.
Morwa biała i gurmar
Już w chińskiej medycynie ludowej morwa biała wykorzystywana była do leczenia cukrzycy, gorączki, astmy, epilepsji czy kaszlu. W XX w. na lecznicze właściwości morwy uwagę zwrócił Leland H. Hartwell – biochemik amerykański, laureat Nagrody Nobla. Wykazał on, że w dojrzałym liściu młodej morwy jest 14% białka i 18% fosforu i wiele innych znaczących składników. Obecnie wiele doniesień naukowych wskazuje na to, że substancje chemiczne znajdujące się w liściach morwy mogą zapobiegać chorobom cywilizacyjnym, jak chociażby cukrzycy, chorobom układu krążenia czy układu nerwowego. Cukrzyca charakteryzuje się wysokim poziomem glukozy we krwi i zmienionym metabolizmem insuliny. Różne części morwy są bogatym źródłem nutraceutyków, ważnych dla diabetyków substancji. Liście morwy zawierają substancje, które hamują działanie enzymów odpowiedzialnych za rozkład węglowodanów (ograniczają metabolizm cukrów złożonych), a co za tym idzie ograniczają wchłanianie glukozy przez organizm. Dzięki temu część węglowodanów przechodzi przez jelita w formie niestrawionej i zostaje wydalona z organizmu. Tym samym stabilizuje się poziom cukru we krwi i zmniejsza się jego przyswajanie po posiłkach. Ponieważ w organizmie przemiana węglowodanowa prowadzi do przemiany tłuszczowej, ograniczenie wchłaniania cukrów pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, zmniejsza odkładanie się tkanki tłuszczowej, a więc w konsekwencji morwa wspomaga proces odchudzania. Ponadto substancje zawarte w morwie wpływają na obniżenie poziomu trójglicerydów i „złego” cholesterolu LDL, podczas gdy poziom „dobrego” cholesterolu HDL zwiększa się. Toteż spożywanie preparatów morwy może być skuteczne w wielu wypadkach takich jak: podwyższony poziom cholesterolu, zbyt duże stężenie glukozy w surowicy krwi, a nawet nadmierny apetyt.
Liście morwy białej zawierają dużą ilość białka, tłuszczu, węglowodanów, błonnika, składników mineralnych oraz witamin i prowitamin, takich jak witamina C, witaminy z grupy B (B1, B2, B6), D, E, kwas foliowy, kwas nikotynowy (witamina PP), β-karoten, ksantofile. Białka bogate są w takie aminokwasy egzogenne, jak metionina, treonina, lizyna, histydyna, leucyna i tryptofan. Zawierają także argininę, prolinę i kwas asparaginowy. Jedną z substancji, która jest odpowiedzialna za obniżenie poziomu glukozy we krwi jest DNJ, alkaloid występujący w liściach i korze morwy, hamujący enzymy takie jak sacharaza, izomaltaza, maltaza, a przede wszystkim glikoamylaza, które są odpowiedzialne za rozkładanie cukrów i ich przygotowanie do wchłonięcia przez kosmki jelitowe. Doustne preparatów zawierające morwę znacząco hamują glikemię poposiłkową oraz wydzielanie insuliny. Dlatego też w Korei, Japonii i Chile liście morwy wykorzystywane są do przygotowania mon tea, herbaty przeciwdiabetycznej. Interesująca jest też możliwość przeciwdziałania cukrzycy oraz otyłości związana z użyciem suplementów diety zawierających DNJ.
Gurmar to roślina tropikalna, rosnąca w Indiach, Chinach, tropikalnych rejonach Afryki, Malezji i na Sri Lance. Nazwa „gur mar” wywodzi się z języka hindi i w dosłownym tłumaczeniu oznacza „niszczyciela cukru”. Współczesne badania potwierdzają dobroczynny wpływ gurmaru na gospodarkę węglowodanową. Ekstrakty z gurmaru to skuteczny środek obniżający poziom glukozy we krwi człowieka. Liście są cennym środkiem dietetycznym, który z powodzeniem może być stosowany w prawidłowej diecie diabetyków. Wielokierunkowe działanie związków aktywnych gurmaru sprawia, że powinien on stanowić element profilaktyki powikłań cukrzycowych.
Naturalne metody obniżania poziomu cukru we krwi
- jako przekąskę wybierz orzechy. Chociaż są kaloryczne, mają bardzo niski indeks glikemiczny, dzięki czemu nie powodują nagłego skoku poziomu cukru we krwi i wyrzutu insuliny;
- regularnie uprawiaj sport lub po prostu pozostań aktywny fizycznie. Nawet codzienne, 30-minutowe spacery potrafią zdziałać cuda i lepiej gospodarować energią, która pochodzi z żywności;
- wybieraj pełne ziarno. Błonnik spowalnia trawienie, zapobiegając skokowi cukru we krwi od razu;
- jedz warzywa, które nie zawierają znacznych ilości skrobi; dzięki temu łatwiej będzie utrzymać stężenie glukozy w ryzach. Brokuły, kalafior, papryka, buraki, szparagi i wszystkie sałatki to tylko niektóre przykłady nieskrobiowych warzyw;
- jedz regularnie, ponieważ prawdopodobieństwo wystąpienia hipoglikemii i spożywania niezdrowego pokarmu o wysokim indeksie glikemicznym w celu podniesienia poziomu glukozy jest wówczas mniejsze;
- odstaw słodycze; cukier jest jednym z najszybszych i najniebezpieczniejszych sposobów wywoływania wzrostu poziomu cukru we krwi. Istnieją specjalne zamienniki, np. ksylitol, które nie powodują skoku glukozy we krwi, jednak trzeba pamiętać, że nie hamują one łaknienia na słodkie, a wręcz przeciwnie.