Pocenie się jest naturalnym procesem zachodzącym w naszym organizmie, który chroni nas przed przegrzaniem np. w czasie wysiłku. Naturalnym zjawiskiem jest również zwiększone pocenie w czasie gdy jesteśmy zdenerwowani lub zestresowani.
Jednak gdy pocenie pojawia się nieoczekiwanie, niezależnie od pory roku i jest nasilone, mamy do czynienia z nadmiernym poceniem lub z nadpotliwością. Nadmierna potliwość to kłopotliwy i wstydliwy problem wielu osób. Silnie wpływa na komfort życia i utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jest też uciążliwe dla otoczenia, chociażby z powodu przykrego zapachu potu.
Dlaczego się pocimy?
Na powierzchni skóry człowieka występuje około 3–4 milionów gruczołów potowych (ekrynowych i apokrynowych). Biorą one udział w termoregulacji oraz w usuwaniu z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii. Na aktywność gruczołów potowych wpływa układ nerwowy. Może on nasilać lub hamować pocenie się. Wydzielanie potu to naturalny, stały proces fizjologiczny. W czasie spoczynku wydzielamy niewielką ilość potu, zwiększenie wydzielania następuje podczas wysiłku fizycznego, w wyniku zadziałania czynnika cieplnego bądź bodźca emocjonalnego.
Nadmierne pocenie
Nadmierne pocenie pierwotne określane jest jako nadpotliwość zlokalizowana, ograniczona do miejscowego występowania potu i nie związana z konkretną przyczyną chorobową. Zwykle dotyczy takich części ciała jak: pachy, dłonie, stopy, również twarzy (czoło, nos) i głowy.
Nadpotliwość (hiperhydroza)
To wstydliwa dolegliwość, z którą pacjent często próbuje walczyć samodzielnie. Może obniżać jakość funkcjonowania, a nawet prowadzić do wycofania się z życia społecznego. W diagnostyce nadpotliwości należy pamiętać o wykluczeniu jej wtórnych przyczyn i zastosować optymalną formę terapii. Zalecane jest rozpoczynanie leczenia od preparatów miejscowych, następnie leczenia ogólnego lub zabiegowego, a w ostateczności metody chirurgiczne.
Hiperhydroza pierwotna zazwyczaj jest niezależna od temperatury otoczenia czy stanu emocjonalnego i wynika z genetycznej skłonności osobniczej.
Wtórna nadmierna potliwość występuje rzadziej i najczęściej ma postać uogólnioną dotyczącą całego ciała. Często jest objawem wegetatywnym innych schorzeń. Towarzyszy zaburzeniom endokrynologicznym jak nadczynności tarczycy, nadczynności przysadki a także cukrzycy, otyłości lub menopauzie. Inne przyczyny wtórnej nadmiernej potliwości mogą być wywołane szeregiem chorób współistniejących np. takich jak:
- zaburzenia neurologiczne i psychiczne,
- choroby serca,
- przewlekłe infekcje (gruźlica, bruceloza),
- choroby nowotworowe,
- obturacyjny bezdech senny,
- nadużywanie alkoholu lub innych używek
Również przyjmowanie niektórych leków może powodować nadmierną potliwość.
Przyczyny intensywnej nadmiernej potliwości mogą mieć charakter fizjologiczny:
- emocje, stres – pobudzenie układu nerwowego powoduje intensywne pocenie;
- wysiłek fizyczny – podczas ruchu pracują mięśnie i dochodzi do spalania składników energetycznych, co powoduje powstanie znacznych ilości ciepła, które zostaje usunięte, by nie dopuścić do przegrzania organizmu. Rozszerzają się naczynia krwionośne i dochodzi do pocenia się – parowania wody przez skórę (pot ekrynowy);
- temperatura – gorący klimat lub duża wilgotność powietrza sprawiają, że wydzielanie potu jest silnie wzmożone;
- spożywanie niektórych potraw i przypraw: kawa, herbata, czekolada, ocet, czosnek, cebula, ostre chilli;
- otyłość, nadciśnienie, cukrzyca.
W każdej sytuacji związanej z nadmierną potliwością bardzo ważne jest przestrzeganie higieny, noszenie ubrań i skarpetek z włókien naturalnych a także butów z naturalnej skóry. Szczególnie pomocne są specjalistyczne silne antyperspiranty apteczne, które chronią przed potem i jego nieprzyjemnym zapachem nawet przez 5 dni, i to tylko po jednej aplikacji, jednocześnie minimalizują ryzyko wystąpienia podrażnień skóry.
Polecane są te, które w swoim składzie zawierają sole glinu na bazie wodno-alkoholowej, które czasowo blokują ujścia przewodów gruczołów potowych pod pachami, na dłoniach lub stopach (pot apokrynowy). Chlorek glinu przez denaturację białek zawartych w gruczołach potowych i łączenie się z włóknami fibrynowymi obniża aktywność gruczołów. Ciśnienie wewnątrz światła przewodu potowego wzrasta, przez co czasowo zostaje zahamowane wydzielanie potu. Siła działania antyperspiranów na bazie chlorku glinu, uzależniona jest przede wszystkim od jego stężenia w zastosowanej formule.
Warto wybierać specjalistyczne antyperspiranty apteczne, które zapewniają wysoką skuteczność w czasowym ograniczaniu wydzielania potu pod pachami na stopach lub dłoniach, a jednocześnie minimalizują ryzyko podrażnień skóry. Takie produkty posiadają na opakowaniach międzynarodowy certyfikat alergologiczny – Allergy Certified, który gwarantuje, że ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej ograniczone jest do minimum. Przy wyborze odpowiedniego dla siebie produktu w zależności od skali nasilenia nadmiernej potliwości i rodzaju skóry można skonsultować się z farmaceutą w aptece, który pomoże wybrać właściwy produkt w zależności od rodzaju skóry i skali nadmiernej potliwości.
