Menopauza stanowi temat tabu – kobiety nie chcą o niej rozmawiać głośno. Zmiany fizyczne i psychiczne, które przynosi ta faza życia, są dla nich często nie do zaakceptowania.
Klimakterium, przekwitanie, menopauza – na sam dźwięk tych słów większość kobiet przebiega dreszcz przerażenia. W ich głowach automatycznie pojawiają się skojarzenia ze starością i końcem kobiecości. Niepotrzebnie. Zmiany towarzyszące menopauzie są możliwe do oswojenia, a nawet – przekucia w atut.
Zjawisko menopauzy to naturalny proces fizjologiczny związany z zaburzeniami gospodarki hormonalnej, następujący między wiekiem rozrodczym a starzeniem się. Najczęściej doświadczają jej panie w wieku od 45 do 55 lat, jednak może pojawić się zarówno wcześniej, jak i później. Statystyczna Polka ma ostatnią miesiączkę w wieku 49 lat. Menopauza to czas, kiedy obniża się poziom estrogenów i progesteronu, wzrasta poziom gonadotropin przysadkowych. Charakterystycznym symptomem menopauzy są tzw. uderzenia gorąca, związane z rozszerzaniem się naczyń krwionośnych skóry twarzy, szyi, karku, piersi, czego efektem jest nadmierna potliwość, problemy ze snem i ogólnie złe samopoczucie. Największym zagrożeniem dla zdrowia w tym okresie są choroby serca oraz naczyń krwionośnych.
W okresie menopauzy kobiety zgłaszają wiele dolegliwości, które wcześniej nie występowały. Dotyczą one prawie wszystkich aspektów biologicznego życia kobiety. Najwcześniej pojawiają się zaburzenia cyklu miesiączkowego o różnym charakterze. Dominującym symptomem zespołu klimakterycznego są objawy naczynioruchowe, mające charakter zaburzeń termoregulacyjnych, m.in. uderzenia gorąca i zlewne poty (zwłaszcza nocne), zaburzenia snu, zawroty i bóle głowy, kołatanie serca, bóle stawowo- mięśniowe, ogólne osłabienie. Bardzo uciążliwe, i niestety częste, stają się dolegliwości ze strony układu moczowo-płciowego, np. nawracające infekcje dróg moczowych, nietrzymanie moczu. Menopauza wywołuje niedobory estrogenu, które są kluczowe dla libido. Obniżenie ich poziomu prowadzi do zmniejszenia przepływu krwi w pochwie, co skutkuje niedostatecznym nawilżeniem i suchością pochwy w trakcie stosunku, a także może powodować ból podczas stosunku seksualnego. Kolejne, to zmiany w tkance łącznej – ścieńczenie skóry, obniżenie aktywności gruczołów potowych i łojowych, wypadanie włosów. Inną grupą schorzeń są osteopenia i osteoporoza pomenopauzalna. Do zaburzeń sfery psychicznej należą m.in. nagłe zmiany nastroju, trudności w radzeniu sobie ze stresem, stany przygnębienia, szybkie męczenie się, nerwowość, rozdrażnienie, słaba koncentracja, pogorszenie pamięci. Zaburzenia hormonalne mogą zwiększyć apetyt na słodycze, co w połączeniu ze zwolnieniem przemiany materii owocuje skłonnościami do tycia.
Jak sobie poradzić?
Jakość życia wielu kobiet znacząco się pogarsza w okresie menopauzy. To problem niezwykle istotny w kontekście zastępczej terapii hormonalnej (HTZ), której celem jest dostarczenie organizmowi hormonów, m.in. estrogenu i progesteronu. Niestety HTZ niekiedy zwiększa znacząco ryzyko zachorowania na nadciśnienie tętnicze, żylną chorobę zakrzepową czy nowotwory, np. piersi i macicy. Ze względu na to, wiele kobiet obawia się jej stosowania i w konsekwencji rezygnują z przyjmowania hormonów.
Pozostają więc metody naturalne, preparaty naturalne z odpowiednio dobraną kompozycją ziół, które zawierają substancje imitujące ludzkie estrogeny, tzw. fitoestrogeny, wskazane do stosowania w okresie menopauzy. Łagodzą one przykre symptomy przekwitania i, co ważne, nie wywołują niepożądanych objawów. Liderem jest czerwona koniczyna.
Zioła na te trudne chwile…
Czerwona koniczyna (łac. Trifolium pratense) jest wyjątkowo korzystna dla pań w okresie okołomenopauzalnym, ze względu na zawartość fitoestrogenów, a konkretnie izoflawonów. Związki te nie tylko mają działanie estrogenopodobne, ale też stymulują wydzielanie prostacykliny. Rozkurcza ona naczynia krwionośne, obniża ciśnienie krwi oraz hamuje zlepianie płytek krwi. Poza izoflawonami w koniczynie znajdują się również antyutleniacze. Preparaty z koniczyny czerwonej zawierają również witaminy: A, C, P, E i B, wyższe kwasy tłuszczowe, żelazo, magnez i wapń.
Ekstrakt z szałwii (łac. Salvia officinalis) – dzięki działaniu estrogennemu wspomaga funkcje hamowania nadmiernego pocenia, uspokaja, a także chroni komórki przed przedwczesnym starzeniem. Dzięki obecności flawonoidów wykazuje również działanie przeciwzapalne. Szałwia stanowi doskonałe źródło kwasów organicznych i witamin (m.in. A, C, B) oraz składników mineralnych, takich jak: magnez, potas, wapń, żelazo, sód i cynk.
Ekstrakt z shatavari (indyjski szparag), łac. Asparagus racemosus) – to roślina, której działanie wydaje się wręcz dedykowane kobietom. Dzięki wysokiej zawartości składników aktywnych – saponin, pomaga utrzymać dobre samopoczucie na każdym etapie cyklu miesiączkowego. Łagodzi objawy menopauzy, harmonizuje pracę układu hormonalnego i chroni układ rozrodczy, łagodząc objawy suchości pochwy. Wpływa korzystnie na energię i witalność kobiet. Shatavari wspomaga funkcjonowanie układu nerwowego. Wykazuje działanie uspokajające, pomaga w zasypianiu. Zwiększa sprawność intelektualną i stymuluje percepcje. Ze względu na to, że zaliczana jest do adaptogenów, pozwala na lepsze przystosowywanie się organizmu do trudnych sytuacji i chroni go przed negatywnymi skutkami stresu.
Ekstrakt z ashwagandhy (łac. Withania somnifera) – wpływa korzystnie na energię organizmu, redukuje napięcia i poprawia samopoczucie. Zwiększa sprawność intelektualną i stymuluje percepcję. Ze względu na to, że zaliczana jest do adaptogenów, pozwala na lepsze przystosowywanie się organizmu do trudnych sytuacji i chroni go przed negatywnymi skutkami stresu.
Ekstrakt z kopru włoskiego (łac. Foeniculum vulgare) wykazuje działanie estrogenne, dzięki czemu pozytywnie wpływa na układ hormonalny kobiet. Zmniejsza napięcie przedmiesiączkowe, działa rozkurczowo i pomaga w trawieniu.
Ekstrakt z niepokalanka (łac. Agnus-castus) pomaga łagodzić objawy menopauzy i napięcia przedmiesiączkowego. Przyczynia się do utrzymania dobrego samopoczucia, wpływa na prawidłowe funkcje poznawcze i usprawnia pamięć.
Cykoria podróżnik (łac. Cichorium intybus) – wspomaga w wydalaniu wody z organizmu, pomaga utrzymać prawidłową masę ciała i zachować zdrowie kości. Przyczynia się do zdrowia wątroby i jelit.
Błonnik akacjowy (łac. Acacia seyal) – stymuluje wzrost korzystnej mikrobioty jelitowej.
Menopauza to naturalny etap w życiu każdej kobiety – nie oznacza końca, lecz nowy początek, pełen pasji i wewnętrznej siły. Warto wtedy zadbać o siebie w zgodzie z naturą. Życie może być piękne i pełne pasji w każdym wieku.
Źródła:
- https://www.herbalpharmaceuticals.pl/produkty/kapsulki/estrobalans, dostęp: 20.05.2025 r.
- Pertynski T., Stachowiak G. Menopauza – fakty i kontrowersje, Endokrynologia Polska 2006, T. 57
