Kolagen kojarzony jest głównie z kremami przeciwzmarszczkowymi, które mają powstrzymać procesy starzenia. To jednak nie jedyna wartość tego szczególnego i ważnego dla organizmu białka.
Kolagen stanowi podstawowy budulec kości – także wszystkich struktur, z którymi kości „współpracują”, jak ścięgna czy stawy, oraz skóry. W pierwszym przypadku tworzy rodzaj delikatnej, ale bardzo mocnej siatki, po której swobodnie mogą poruszać się np. stawy. Jednocześnie zapewnia im odpowiednią stabilność i równowagę. Skórze kolagen, obok zachowania elastyczności i zdrowego wyglądu, zapewnia ochronę przed drobnoustrojami oraz szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. Kolagen zapewnia także właściwe połączenia między tkankami, pokrywa narządy i naczynia krwionośne zapewniając im prawidłowe ułożenie oraz ochronę przed uszkodzeniem. Niestety, włókna kolagenowe czy to w skórze, czy kościach nie żyją wiecznie. Im jesteśmy starsi, tym mniejsza jest ich liczba. Produkcja i wymiana kolagenu jest uwarunkowana przez hormony m.in. tarczycy czy estrogeny. Oczywiście, nowe włókna kolagenowe nadal są produkowane, jednak odbywa się to już wolniej w stosunku do tempa rozpadu. Choć czynniki tego stanu rzeczy mogą być różne, to upraszczając, można wymienić następujące: genetyka, czynniki zewnętrzne (głównie działanie promieni słonecznych), tryb życia (palenie papierosów, zły tryb odżywiania). Stężenie kolagenu w organizmie ma bardzo duży wpływ na działanie układu odpornościowego. Dlaczego? Tkanka łączna pośredniczy w „produkcji” m.in. leukocytów i przeciwciał, czyli głównych i pierwszych obrońców organizmu, gdy pojawi się groźba infekcji. Pierwsze widoczne zmiany zazwyczaj dają o sobie znać i stają się widoczne już po czterdziestce. Warto jednak pamiętać, że wprawdzie nie można zatrzymać procesu obumierania włókiem kolagenowych, to w pewnym stopniu można na niego wpłynąć i pobudzić chrząstki stawowe do produkcji kolagenu. Aby to się stało potrzebna jest zdrowa dieta, odpowiednia troska o skórę i stosownie dobrane i wykonywane systematyczne ćwiczenia.
Zadbaj o siebie!
Ubytek kolagenu ma niekorzystny wpływ przede wszystkim na kości. Utrata elastyczności sprawia, że stają się one bardziej narażone na urazy czy złamania. Układ kostny staje się nie tylko słabszy, ale znacznie dłużej się regeneruje. Brak kolagenu sprzyja powstawaniu zmian zwyrodnieniowych lub rozwojowi stanu zapalnego w kręgosłupie lub stawach. W przypadku osób starszych te dolegliwości mogą być szczególnie dokuczliwe. Zanik kolagenu odbija się także na skórze. Skóra staje się bardziej podatna na szkodliwe działanie czynników zewnętrznych (w tym różnego typu toksyn) i nie jest w stanie wystarczająco dobrze obronić się przed bakteriami. Ponadto traci sprężystość i młody wygląd, a na jej powierzchni tworzą się coraz głębsze zmarszczki. Dzięki szczególnej właściwości wypełniającej, kolagen stał się podstawowym składnikiem kremów o działaniu przeciwzmarszczkowym, znalazł także szerokie zastosowanie w medycynie estetycznej.
Z produkcją kolagenu, a więc i wyglądem skóry, nierozerwalnie związane jest odżywianie. Jeśli nie dostarczamy naszemu organizmowi odpowiednich składników odżywczych, to w efekcie wytwarzany przez nasz organizm kolagen również jest niepełnowartościowy. Witamina C oraz żelazo biorą udział w budowie kolagenu, dlatego aby dłużej cieszyć się piękną i zdrową skórą należy zadbać o urozmaicony jadłospis.
Zanik kolagenu to proces na który nie mamy w zasadzie większego wpływu. Nie można go uzupełnić pożywieniem, jedyne czego można spróbować to suplementy diety wzbogacone o kolagen. Tu jednak należy zachować ostrożność i przed rozpoczęciem ich stosowania warto skonsultować się z lekarzem.
Skąd czerpać kolagen?
Co zrobić w momencie kiedy widzimy, że skóra źle wygląda i mimo naszych starań organizm nie radzi sobie z produkcją kolagenu? Można go przyjąć w czystej postaci wraz z niektórymi pokarmami. Najwięcej tego białka ma w sobie żelatyna (i wszystkie jej pochodne), która jest praktycznie czystym źródłem kolagenu. Można również zastosować zabiegi, które powodują powstawanie naturalnego kolagenu poprzez wytworzenie silnego urazu w skórze. Tak działają m.in. ablacyjny laser frakcyjny, frakcyjna radiofrekwencjia mikroigłowa czy HIFU. To zabiegi, które stosuje się w innych okolicznościach, ale ich działanie opiera się na silnym podgrzaniu skóry, wytworzeniu kontrolowanego oparzenia i przez to zmuszenia fibroblastów do wytwarzania nowego kolagenu. W ten sposób w gabinecie medycyny estetycznej najszybciej można dostarczyć tego cennego białka dokładnie w tych miejscach gdzie występuje jego brak, który objawia się opadaniem i wiotkością skóry, zmarszczkami czy rozstępami.
Źródłem naturalnego kolagenu jest dieta bogata w owoce, warzywa, oraz przede wszystkim białka i produkty pełnoziarniste. Kolagen zawierają różne produkty spożywcze, m.in. galaretki. Wyniki badań dowodzą, że poprzez regularne uzupełnianie kolagenu w organizmie można skutecznie opóźnić pojawienie się niepokojących objawów. Niestety codzienna dieta nie pozwala na całkowite uzupełnienie jego niedoborów, ponieważ w pożywieniu jest go niewiele, a do tego jest trudno przyswajalny. Dobre efekty uzupełniania braków kolagenu uzyskuje się poprzez stosowanie dostępnych na rynku suplementów bogatych w wysokoskoncentrowany i łatwo przyswajalny kolagen w postaci płynnej. Badania potwierdzają, że zażywany doustnie kolagen w postaci płynnej jest bardzo szybko wchłaniany przez przewód pokarmowy i równie szybko przyswajany przez organizm. Znaczący wzrost ilości kolagenu w tkankach występuje już w ciągu 6–12 godzin po jego spożyciu. Maksymalny poziom kolagenu w tkankach zauważa się po 6 godz. od momentu konsumpcji, w skórze – po 12, a w chrząstce stawowej – po 48 godzinach.
Regularne lub czasowe doustne stosowanie kolagenu, skutecznie usuwa zarówno zewnętrzne oznaki starzenia (zmarszczki, wypadanie włosów), jak również odmładza komórki wszystkich organów. Kolagen wpływa na wspomaganie leczenia wielu schorzeń wieku dojrzałego takich jak bóle stawów i kręgosłupa, reumatyzm czy też dolegliwości związane z okresem menopauzy Im wcześniej uzupełnione zostaną niedobory kolagenu, tym mniejsze powstaną szkody wywołane jego brakiem, jak również efekty odmładzające będą skuteczniejsze i bardziej widoczne.