Kaszel jest jednym z podstawowych odruchów obronnych organizmu. To uporczywa, ale na szczęście łatwa do zwalczenia dolegliwość.
Nasze ciało zawsze ostrzega, gdy dzieje się coś niedobrego. Musimy tylko nauczyć się odpowiednio go słuchać i reagować już na pierwsze sygnały. Do podstawowych oznak, że zostaliśmy zainfekowani należą m.in. stan podgorączkowy, ból gardła i kaszel. W większości przypadków jest on na szczęście niegroźny. Pamiętajmy jednak, że może być objawem innych, poważniejszych chorób. Dlatego nie powinniśmy go bagatelizować.
Powiedz mi, jak kaszlesz…
Ze względu na czas trwania rozróżniamy kaszel ostry i przewlekły.
Kaszel ostry – jego przyczynami są najczęściej infekcje bakteryjne i wirusowe górnych dróg oddechowych, które pojawią się już w pierwszych 48. godzinach schorzenia.
Kaszel przewlekły – utrzymuje się przez 3–8 tygodni. Występuje m.in. w: zapaleniu jamy nosowej i zatok przynosowych, astmie oskrzelowej, refluksie żołądkowo-przełykowym, przewlekłym zapaleniu oskrzeli.
Ze względu na charakter kaszlu, rozróżniamy:
kaszel mokry – to kaszel z odkrztuszaniem plwociny w zmiennych ilościach; mogą mu towarzyszyć różnego typu wydzieliny: pienista, krwawa, wielowarstwowa, dwuwarstwowa ropna i śluzowa; pojawia się w końcowej fazie przeziębienia, czasami po zapaleniu oskrzeli i płuc.
kaszel suchy (spastyczny) – to tzw. bezskuteczny kaszel, któremu nie towarzyszy wykrztuszanie wydzieliny; występuje przy zapaleniach krtani i tchawicy, w suchym zapaleniu opłucnej, stanach rozedmy płuc oraz w tzw. astmie kaszlowej;
kaszel szczekający występuje w zapaleniach krtani;
kaszel bolesny – towarzyszy mu ból w obrębie klatki piersiowej lub krtani; występuje w ostrym zapaleniu krtani i w suchym zapaleniu opłucnej. W stanach długotrwałego kaszlu występuje bolesność tłoczni brzusznej.
… a powiem ci, jak się leczyć
Na rynku farmaceutycznym dostępnych jest wiele preparatów z grupy OTC stosowanych do przerwania odruchu kaszlu, zwłaszcza towarzyszącego infekcjom wirusowym. Leki przeciwkaszlowe hamujące ośrodek kaszlu charakteryzują się dużą skutecznością działania, są jednak obciążone większą liczbą działań niepożądanych, m.in. możliwością wywołania uzależnienia. Śluzy roślinne podane w postaci syropu łagodzą odczucie drażnienia w obrębie gardła i działają osłaniająco na błonę śluzową żołądka. Ich działanie jest słabe, zazwyczaj są używane jako dodatek do innych leków. Leki przeciwkaszlowe powinny być stosowane doraźnie przez 2–3 dni, często wraz z lekami wykrztuśnymi. Leki wykrztuśne i sekretolityczne ułatwiają oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny, która, aby mogła być usunięta, musi zostać upłynniona. Spośród surowców roślinnych działających wykrztuśnie największe znaczenie mają te zawierające saponiny i olejki eteryczne.
Przewlekły kaszel (trwający dłużej niż 8 tygodni) powoduje zmiany w układzie oddechowym i może wywołać chrypkę czy zmęczenie mięśni oddechowych. Co zaskakujące, wywołać go mogą oprócz alergii, również czynniki psychogenne (kaszel na tle nerwowym). Zawsze jednak kasłanie wymaga konsultacji lekarskiej po to, by wykluczyć poważniejsze schorzenia. Kaszel mokry jest szczególnie uciążliwy. Mimo to najczęściej właśnie ten rodzaj kaszlu bagatelizujemy. Skoro umożliwia oczyszczanie dróg oddechowych, traktujemy go jako sprzymierzeńca w walce z chorobą. Tymczasem samo odkrztuszanie to za mało, by pokonać chorobę. Kaszel mokry może towarzyszyć banalnemu przeziębieniu, ale i zapaleniu płuc czy gruźlicy. Trzeba go zwalczać środkami wykrztuśnymi, m.in. mukolitykami.
Najczęstszy jest kaszel suchy, nieproduktywny. Wymaga leczenia lekami wykrztuśnymi (pamiętajmy, by nie stosować ich tuż przed pójściem spać) wspomaganymi domowymi inhalacjami.
Inhalacja i nebulizacja
Inhalacja, to ogólne pojęcie zabiegów leczniczych polegających na tradycyjnym wdychaniu parujących pod wpływem wysokiej temperatury roztworów olejków, ziół (tzw. „parówka”) lub wdychaniu roztworów leków oraz ich aerozoli za pomocą specjalnego aparatu (inhalatora). Nebulizacja, to węższe niż inhalacja, pojęcie. To skuteczna metoda podawania płynnych roztworów leczniczych w postaci rozpylonej mgiełki z drobniutkimi cząsteczkami leku bezpośrednio do określonych miejsc układu oddechowego za pomocą specjalnego urządzenia – nebulizatora. To celowany i łatwy do wykonywania w warunkach domowych sposób inhalacji. Nebulizacje zalecane są zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu doraźnych oraz przewlekłych chorób układu oddechowego. Do wykonania zabiegu nebulizacji niezbędny jest kompresor (sprężarka tzw. inhalator) oraz nebulizator, czyli pojemniczek, w którym następuje rozbicie płynnego leku w łatwo przyswajalny aerozol. Niezwykle ważny jest preparat do stosowania inhalacji z nebulizatora.
Specjaliści zwracają uwagę na dobroczynne działanie inhalacji z wykorzystaniem sterylnego, hipertonicznego (2,2%) roztworu wody morskiej, który w przypadku małych dzieci jest bezpieczny i nie stwarza ryzyka skurczu oskrzeli. Na każdym etapie infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych pożądane jest bowiem właściwe nawilżanie błony śluzowej. Naturalne składniki pochodzenia morskiego sprawiają, że tego typu wyrób medyczny jest zalecany dla niemowląt, dzieci i dorosłych w celu nawilżenia i odblokowania dróg oddechowych w przypadku zatkania, utrudnionego oddychania, świszczącego oddechu lub przewlekłego kaszlu. Osmotyczne działanie produktu pomaga rozrzedzić i usunąć nadmiar wydzieliny śluzowej poprzez pobudzenie wydzielania w drogach oddechowych. Oczyszcza śluzówkę, zmniejsza obrzęk błon śluzowych, ułatwia udrożnienie dróg oddechowych oraz swobodne oddychanie.
W doborze konkretnego preparatu warto sięgać po naturalne sole morskie, które w przeciwieństwie do tradycyjnych roztworów chlorku sodu wzbogacone są o naturalnie występujące w nich minerały, np. przeciwalergiczny mangan czy przeciwbakteryjna miedź.
