To schorzenia znacznie obniżające jakość życia kobiety. Związane z nimi przykre dolegliwości utrudniają codzienne funkcjonowanie.
Nie tylko wpływają negatywnie na samopoczucie, ale są także potencjalnym źródłem poważnych powikłań zdrowotnych. Dolegliwości towarzyszące infekcjom intymnym to jeden z najczęstszych powodów wizyt w gabinetach ginekologicznych. Stan zapalny w obrębie żeńskich narządów płciowych może obejmować: srom, pochwę, szyjkę macicy, macicę, przydatki (jajniki i jajowody). Skuteczne leczenie opiera się na dobrym rozpoznaniu patogenu, który wywołał zakażenie.
Lista winowajców
Prawidłowa flora bakteryjna pochwy stanowi naturalną barierę, która chroni układ rodny kobiety przed patogennymi mikroorganizmami. Biocenoza tych okolic ulega ciągłym zmianom w zależności od fazy cyklu, dlatego tak często obserwujemy zakażenia tego układu. Zaburzenia równowagi między jedną a drugą grupą drobnoustrojów na rzecz szkodliwych szczepów bakterii czy grzybów może prowadzić do wystąpienia infekcji, m.in. grzybicy czy bakteryjnego zapalenia pochwy. Najczęstsze infekcje to:
- waginoza pochwy, czyli bakteryjne zakażenie pochwy – w trakcie tego procesu chorobotwórczego ilość bakterii beztlenowych wzrasta 10-krotnie, a jednocześnie maleje ilość pałeczek kwasu mlekowego;
- grzybica pochwy – zwana również drożdżycą lub kandydozą; wywołana jest przez Candida albicans;
- rzęsistkowica, którą wywołuje pierwotniak Trichomonas vaginalis – jest to choroba przenoszona drogą płciową; typowe objawy to zapalenie pochwy i cewki moczowej. Zdarzają się przypadki, w których rzęsistek kolonizuje również pęcherz moczowy.
Objawy
Typowymi objawami zakażenia pochwy są upławy, świąd i pieczenie, zwłaszcza podczas oddawania moczu. Cechy charakterystyczne upławów mogą sugerować przyczynę, np. upławy wodniste zazwyczaj obserwuje się w przypadku infekcji wirusowych, ropne i podbarwione krwią w zakażeniach bakteryjnych, serowate w grzybiczych, a pieniące się w rzęsistkowicy. Rybi zapach sugeruje zakażenie bakterią Gardnerella vaginalis, a wyjątkowo cuchnący zakażenia mieszane. W przypadku infekcji sromu do najczęstszych objawów należą: ból, świąd, pieczenie, suchość, bolesne stosunki płciowe, zaczerwienie błony śluzowej, obrzęk warg sromowych.
Suchość pochwy
Określana fachowo zanikowym zapaleniem pochwy, to dolegliwość, która powszechnie dokucza kobietom. Jednak wiele z pań, które doświadczają tego problemu, stara się go wypierać, ponieważ czują się zbyt skrępowane, aby zgłosić się do lekarza. Tymczasem ginekolodzy ostrzegają, że nieleczona suchość pochwy może prowadzić do wielu chorób i poważnych zaburzeń. Zanikowe zapalenie pochwy występuje głównie u kobiet w okresie menopauzy. Jest to związane ze spadkiem estrogenów. Pojawia się także w czasie laktacji. Dolegliwości związane z suchością pochwy mogą występować również u młodych kobiet, np. w okresie ciąży. Mogą być także skutkiem ubocznym chemioterapii w leczeniu nowotworu. Do suchości pochwy może się przyczyniać także stres, przyjmowanie niektórych leków, np. na cukrzycę, astmę (leki antyhistaminowe), antybiotykoterapia, która zaburza florę bakteryjną pochwy, antykoncepcja hormonalna. Suchości sprzyjają jednak przede wszystkim te sytuacje, w których może dojść do spadku estrogenów. Estrogeny bowiem odpowiadają nie tylko za dojrzewanie komórek nabłonka, ale też za produkcję glikogenu, który potrzebny jest do rozwoju odpowiedniej flory bakteryjnej w pochwie, a przez to do utrzymania odpowiedniego pH. Właściwy poziom estrogenów zwiększa też intensywność przepływu krwi w pochwie i gwarantuje jej prawidłową elastyczność. Kiedy brakuje estrogenów, w pochwie dochodzi do stopniowego ścieńczenia wyścielającego ją nabłonka, zmniejszenia się ilości pałeczek kwasu mlekowego. Pojawia się większa wrażliwość pochwy na uszkodzenia i urazy, jej mniejsze nawilżenie.
Objawy
Suchość pochwy jest dolegliwością nasilającą się. Najczęściej zaczyna się od świądu pochwy i sromu, obtarć lub pieczenia. Z czasem dochodzi także ból i upławy. Z racji tego, że śluz stanowi naturalną barierę ochronną przed drobnoustrojami, samooczyszczając pochwę, jego zanik i zakłócone pH otwiera drogę do infekcji wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych. Kobiety dotknięte tym problemem uskarżają się także na ból podczas stosunku. Objawy te mogą pojawiać się także podczas chodzenia, jazdy rowerem czy noszenia obcisłych ubrań. Czasem suchość pochwy odczuwana jest jako uczucie pulsowania i ucisku w pochwie.
Jak zapobiec problemowi?
Leczenie stanów zapalnych pochwy i sromu polega na właściwej higienie osobistej i jest głównie leczeniem miejscowym. W tym celu stosuje się odpowiednie maści przeciwświądowe, przeciwgrzybicze, hormonalne z estriolem oraz globulki dopochwowe.
Najskuteczniejszym wsparciem są globulki dopochwowe posiadające w swoim składzie kwas hialuronowy, kwas mlekowy, polikarbofil. Działają synergicznie względem siebie dzięki czemu efekt terapeutyczny jest szybciej odczuwalny. Kwas hialuronowy to związek, który wiąże wodę w skórze, zapewniając jej jędrność i elastyczność. Ma działanie uwadniające i smarujące w suchości pochwy. Wspomaga i przyspiesza przebieg regeneracji tkanek, nawilża i uelastycznia śluzówkę pochwy. Kwas mlekowy odpowiedzialny jest za utrzymanie niskiego pH pochwy, sprzyja natychmiastowemu skorygowaniu pH do 4,4, co zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji bakteryjnych okolic intymnych. Polikarbofil normalizuje i utrzymuje kwaśne pH pochwy do 72 godzin. Działa nawilżająco i na długo znosi suchość pochwy, dyskomfort okolic intymnych oraz ogranicza rozwój infekcji pochwy.
Globulki dopochwowe zawierające te substancje:
- regenerują błonę śluzową pochwy,
- zapobiegają suchości pochwy o charakterze zapalnym i zakaźnym,
- odbudowują prawidłową mikroflorę pochwy,
- przywracają fizjologiczne środowisko pochwy,
- nawilżają i przeciwdziałają suchości okolic intymnych,
- ograniczają infekcje i stany zapalne pochwy.
Regularne stosowanie globulek dopochwowych pozwala na utrzymanie naturalnej ochrony pochwy i przyspiesza odbudowę prawidłowej mikroflory pochwy (pałeczek Lactobacillus). Globulki dopochwowe polecane są zarówno do stosowania profilaktycznego, jak również jako uzupełnienie w trakcie leczenia infekcji i stanów zapalnych okolic intymnych.
„Żelazne” zasady higieny
Po leczeniu infekcji pochwy (a niejednokrotnie już w trakcie) wskazane jest przywrócenie ochronnej, właściwej flory bakteryjnej pochwy. Powinno się zachować podstawową higienę dnia codziennego. Istotne jest:
- właściwa higiena miejsc intymnych przy użyciu przeznaczonych do tego celu płynów, które nie niszczą fizjologicznej flory w pochwie,
- stosowanie osobistego, dodatkowego ręcznika do higieny intymnej (często zmienianego),
- podmywanie się bieżącą wodą, zawsze od przodu do tyłu (w ten sam sposób się wycieramy),
- stosowanie probiotyków ginekologicznych,
- bezpieczne korzystanie z publicznych toalet; najlepiej nie siadać na desce, jeśli nie mamy specjalnej jednorazowej podkładki,
- w razie skłonności do infekcji intymnych właściwy dobór środków higienicznych podczas menstruacji (np. specjalne tampony probiotyczne),
- unikanie długich, gorących kąpieli z dodatkiem aromatyzowanych płynów lub olejków na rzecz prysznica,
- preferowanie przewiewnej, bawełnianej bielizny,
- zachowanie ostrożności w szatniach, na basenie, w saunie – gdy siadasz na ławce czy brzegu basenu, najpierw podłóż sobie ręcznik, ale potem się nim nie wycieraj.
