Oparzenia słoneczne to niebezpieczne zjawisko. Skóra długotrwale poddawana promieniowaniu UV narażona jest w znacznym stopniu na powstawanie zmian nowotworowych.
Oparzenia słoneczne w okresie letnim przytrafiają się wielu osobom. O ile są one niewielkie to nic złego się nie dzieje. Jednak ważne jest, aby sytuacja taka nie powtarzała się często, gdyż skóra wystawiona na intensywne promieniowanie UV szybciej się starzeje, ale też narażona jest na powstanie poważnych zmian nowotworowych.
Najczęstsze objawy
Promieniowanie UV powoduje uszkodzenie wierzchnich warstw skóry, w wyniku czego dochodzi do powstania:
- silnego zaczerwienienia na skórze,
- uczucia pieczenia, bólu i swędzenia,
- pęcherzy i bąbli.
W wypadku ostrych oparzeń objawom może towarzyszyć: gorączka, dreszcze, a nawet utrata przytomności. W takich sytuacjach konieczny jest niezwłoczny kontakt z lekarzem. Zmiany powstałe w wyniku oparzenia słonecznego zwykle utrzymują się przez kilka dni. Pozostawiają po sobie ślady w postaci łuszczącego się naskórka, przebarwień w miejscach oparzenia i przesuszonej skóry.
Ważne stopnie
Oparzenia słoneczne mogą wystąpić w różnych natężeniach. To, z jakim stopniem poparzenia mamy do czynienia, zależy od tego jak długo i na jak intensywne promieniowanie była wyeksponowana skóra. O postępowaniu z oparzeniem, jeśli nie ma innych objawów, poza zmienioną skórą i bólem, decyduje jego stopień. Zanim zrobimy cokolwiek samodzielnie, trzeba go ocenić.
Oparzenie 1 stopnia – to powierzchowne zmiany zewnętrznej warstwy skóry (obejmują tylko naskórek). Skóra jest bardzo ciepła, zaczerwieniona i boli pod wpływem dotyku. Może być obrzęknięta, ale nie występują na niej żadne pęknięcia czy pęcherze; po kilku dniach zaczyna się łuszczyć.
Oparzenie 2 stopnia – obejmują naskórek i skórę właściwą. Charakteryzują się przede wszystkim dużą bolesnością oraz obecnością na skórze pęcherzy, wypełnionych przezroczystą treścią – płynem surowiczym. Samo zaczerwienie skóry jest często mniej intensywne niż w oparzeniach 1 stopnia. Oparzenie 2 stopnia wymaga kontaktu z lekarzem i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Wyższe stopnie nie są skutkiem opalania, ale należy je przypomnieć dla porządku:
Oparzenie 3 stopnia to najcięższy typ oparzenia. Dotyczą wszystkich warstw skóry, łącznie z naczyniami krwionośnymi oraz zakończeniami nerwowymi. Skóra może być koloru sinego, ciemnego (z powodu wylewów krwi i strupów) lub białego (efekt ograniczonego ukrwienia). Z powodu dysfunkcji nerwów ból bywa mniejszy niż przy słabszym poparzeniu. Pacjent traci czucie w obszarach poparzonych; w tym przypadku konieczna bywa hospitalizacja i odpowiednie leczenie.
Oparzenie 4 stopnia to bardzo głębokie rany, sięgające do głębszych warstw tkanek (narządów wewnętrznych, kości, mięśni). Obserwuje się zwęglenie oparzonej powierzchni ciała, utratę naczyń krwionośnych i zakończeń nerwowych.
Jak leczyć oparzenia słoneczne
W wypadku poparzenia możemy zastosować na skórę szereg środków dostępnych w aptekach. Leczenie oczywiście zależne jest od stopnia poparzenia. Sposoby na oparzenia słoneczne to przede wszystkim preparaty zawierające substancje, takie jak:
- panthenol – posiada właściwości łagodzące,
- alantoina – przyspiesza regenerację naskórka,
- aloes – nawilża i łagodzi podrażnienia,
- olejek z wiesiołka – reguluje poziom nawilżenia,
- olejek z ogórecznika – łagodzi stany zapalne,
- witamina E – zmniejsza objawy fotostarzenia się skóry,
- olej arganowy – regeneruje skórę i przyspiesza gojenie.
Substancje te mają właściwości, które pozytywnie wpływają na silnie podrażnioną skórę, przyspieszając proces jej regeneracji i łagodząc uczucie bólu, pieczenia i swędzenia. Pamiętać należy również, aby na poparzoną skórę nie stosować tłustych kremów czy oliwek, gdyż utrudniają one dostęp powietrza do skóry, co zwykle wydłuża proces gojenia.
Pierwsza, skuteczna pomoc
Niezależnie od stopnia oparzenia, rana ma zawsze tendencję do szybkiej kolonizacji bakteriami lub grzybami, które utrudniają proces gojenia. Dlatego też należy zastosować od razu odpowiedni preparat, który ma w swoim składzie substancje czynne, szczególnie przydatne w procesie gojenia oparzeń. Do takich należą preparaty zawierający kompleks TIAB – dostępne w postaci kremu lub sprayu. Charakteryzują się niezwykłą skutecznością. Wykazują silne działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, tworząc barierę chroniącą rany przed zakażeniem. Ponadto dimetikon i składniki podłoża kremu znacząco ograniczają utratę wody z uszkodzonych tkanek, powstawanie blizn, nie utrudniając przy tym oddychania rany.
W procesie oparzenia dochodzi do powstania dużej ilości wolnych rodników tlenowych, które odpowiadają za stan zapalny w ranie. Krem z kompleksem TIAB ma w swoim składzie także witaminę E – najsilniejszy z naturalnych przeciwutleniaczy, która neutralizuje działanie wolnych rodników tlenowych i stanowi ważną rolę w procesie odbudowy i regeneracji skóry. Zdarza się jednak, że środek w formie kremu czy maści nie dla każdego okaże się najlepszym wyborem. W takim przypadku można zastosować inną postać preparatu – spray. Jego aplikacja jest wyjątkowo prosta, można go bowiem nałożyć na ranę, unikając przy tym bezpośredniego kontaktu z jej powierzchnią. Spray na oparzenia podczas aplikacji nie powinien się jednak znajdować w zbyt bliskiej odległości. Dla efektywnego działania należy zachować odstęp 15 centymetrów.
Domowe sposoby
Większość osób jest przekonana, że skórę po oparzeniu słonecznym należy natłuścić. Jest to błędne przekonanie, gdyż ciężkie, tłuste substancje mocno obciążają podrażniony naskórek i blokują jego zdolności regeneracyjne. Oparzenia słoneczne najlepiej więc smarować środkami zawierającymi substancje łagodzące podrażnienia, które można otrzymać w aptece. Z domowych sposobów na pewno warto stosować chłodne (nie zimne) okłady z lodu, mleka, kefiru, jogurtu, które złagodzą uczucie pieczenia i zredukują zaczerwienienie. Ulgę przynieść może także chłodny prysznic. Tu jednak należy pamiętać aby woda była chłodna, a nie zimna, gdyż kontakt z bardzo zimną wodą może nasilić niektóre objawy.
W leczeniu objawów oparzeń sprawdzi się też okład ze świeżego ogórka. Zawiera on bowiem wiele witamin i działa na skórę łagodząco i regenerująco. Przyspieszyć gojenie może także kąpiel z dodatkiem kilku łyżek mąki owsianej, która tworzy na skórze barierę ochronną zapobiegającą odwodnieniu jej głębokich warstw.
