Jedną z przyczyn powstawania hemoroidów i ich nawrotów są przewlekłe zaparcia. Ich ryzyko można wyeliminować, stosując dietę na hemoroidy. Zakłada ona dostarczanie odpowiedniej ilości błonnika i płynów. Inna przyczyna żylaków odbytu – nadwaga – także powinna być leczona dietą.
Hemoroidy, to objęte stanem chorobowym guzki krwawnicze, które posiada każdy zdrowy człowiek. Szacuje się, że problem ten dotyczy około połowy Polaków, zarówno kobiet, jak i mężczyzn, niezależnie od wieku. Guzki krwawnicze to struktury naczyniowe złożone z połączeń tętniczo-żylnych i tkanki łącznej, położone w końcowym odcinku kanału odbytu. Są odpowiedzialne za uszczelnienie odbytu, a co za tym idzie, wspierają (wspólnie z mięśniami zwieracza) funkcję panowania nad oddawaniem stolca czy gazów.
Problem pojawia się w chwili, gdy guzki krwawnicze nie opróżniają się z krwi całkowicie. Dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia i wypełnienia krwią naczyń żylnych okolicy odbytu. Guzki krwawnicze stale powiększające się przestają być możliwe do odprowadzenia do wewnątrz kanału odbytu.
W przebiegu choroby hemoroidalnej pojawia się bardzo dokuczliwy świąd, pieczenie i ból odbytu. Dolegliwościom towarzysz stan zapalny. Pacjenci często podkrwawiają. Problemem staje się codzienne utrzymanie higieny, gdyż żylakom odbytu towarzyszy nadmierne wydzielanie śluzu z kanału odbytu.
Dieta na hemoroidy
Wśród przyczyn powstawania hemoroidów wymienia się genetyczną skłonność do osłabienia naczyń krwionośnych, ciążę i poród drogami natury, nadwagę, siedzący tryb życia, pracę oraz sport wymagające dużego wysiłku. Jedną z najczęstszych przyczyn są przewlekłe zaparcia. W trakcie parcia na stolec wzrasta ciśnienie w jamie brzusznej. To z kolei zwiększa ryzyko uszkodzenia żył, które powiększają się i pękają.
Zaparcia to zaburzenia rytmu wypróżnień pojawiające się wtedy, gdy oddajemy mniej niż 3 stolce na tydzień. Najczęściej wynikają one z popełnianych przez nas błędów żywieniowych. Podstawowym składnikiem zapobiegającym występowaniu zaparć jest błonnik. To jego odpowiednia podaż wpływa na szybkość pasażu jelitowego, czyli czas przejścia przez jelito niestrawionych resztek pokarmu. Zaparcia nie tylko są bezpośrednią przyczyną choroby, ale odpowiadają także za nawroty objawów żylaków odbytu.
Błonnik, inaczej włókno pokarmowe, to substancja, która nie ulega trawieniu i wchłanianiu w przewodzie pokarmowym. Wpływa jednak na zwiększenie objętości mas kałowych, tj. zawartości jelit, zmuszając je do szybszej pracy przez pobudzenie ruchów robaczkowych. Błonnik poza regulacją rytmu wypróżnień wpływa korzystnie na zdrowie, obniżając poziom cholesterolu, oczyszczając z toksyn, a także dbając o prawidłową florę bakteryjną jelita. Jego odpowiednia ilość w diecie obniża ryzyko występowania nowotworu jelita grubego. Źródłem błonnika są:
- warzywa i owoce (jeżeli nie ma przeciwwskazań powinny byś spożywane na surowo),
- pełnoziarniste pieczywo np. żytnie, graham, orkiszowe,
- grube kasze, np. gryczana,
- brązowy oraz dziki ryż,
- orzechy, pestki,
- otręby,
- płatki, np. owsiane, żytnie, pszenne,
- suszone owoce.
Warto pamiętać, że zawartość błonnika w diecie należy zwiększać stopniowo. W innym wypadku mogą początkowo wystąpić przykre dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak: wzdęcia, bóle brzucha, biegunki. Niewskazany jest również nadmiar tego składnika w jadłospisie. Będzie on bowiem ograniczał przyswajanie ważnych dla zdrowia składników mineralnych, np. wapnia czy żelaza. Wato pamiętać o spożywaniu odpowiedniej ilości przyjmowanych płynów, aby błonnik skutecznie spełnił swoją funkcję.
Co pić w diecie na hemoroidy?
Drugą, najczęstszą po braku błonnika, przyczyną zaparć jest zbyt mała ilość wypijanych płynów. Każdego dnia organizm traci pewną ilość wody. Odbywa się to przez oddawanie moczu, pocenie się, oddychanie czy wydalanie kału. Straty te należy uzupełniać na bieżąco, pijąc odpowiednią ilość płynów, a także za pomocą diety bogatej w produkty zawierające dużo wody, takie jak: warzywa i owoce.
Błonnik, aby spełnił swoją rolę w zakresie skrócenia czasu pasażu jelitowego i zwiększenia objętości mas kałowych, musi wiązać wodę. Dlatego w przypadku regulacji rytmu wypróżnień, tak ważne jest wypijanie przynajmniej 1,5 litra płynów dziennie. Oznacza to, że w ciągu doby należy wpić około 6–7 szklanek wody lub innych napojów. Dużą część płynów powinna stanowić niegazowana woda mineralna. Do bilansu wodnego wlicza się również każdy kubek wypitej herbaty, kawy czy soku. Płyny należy spożywać porcjami, stopniowo przez cały dzień. Warto pamiętać, że nadmiar czarnej herbaty sprzyja zaparciom.
Wzmocnij naczynia krwionośne
Układając najlepszą dietę na hemoroidy, warto zadbać o kondycję naczyń krwionośnych. Spożywając odpowiednie produkty spożywcze, można je wzmacniać i wpływać na ich elastyczność, co wydaje się szczególnie ważne u osób cierpiących z powodu hemoroidów. Do składników żywności, które wpływają korzystnie na stan żył i tętnic należą flawonoidy, takie jak, np. rutyna. Znajdują się one w różnych rodzajach warzyw i owoców. Działają przeciwzapalnie oraz eliminują nadmiar wolnych rodników.
Pomocna będzie również witamina C, którą dostarczymy organizmowi, spożywając natkę pietruszki, czerwoną paprykę, czarny bez, porzeczkę, maliny, truskawki czy cytrusy. Warto także umieścić w codziennej diecie tłuste ryby morskie, siemię lniane, orzechy włoskie czy oleje rzepakowy i lniany tłoczone na zimno i spożywane na surowo. Będą one źródłem kwasów z rodziny omega-3 – niezmiernie ważnych z punktu widzenia zdrowia naczyń krwionośnych.
W leczeniu hemoroidów skuteczna jest diosmina. Tę należy przyjmować regularnie w postaci tabletek. Preparaty z diosminą zmniejszają kruchość naczyń i wzmacniają je.
Prawidłowa masa ciała
Nadmierna masa ciała również podnosi ryzyko występowania żylaków odbytu. Osoby z nadwagą i otyłe znacznie częściej chorują na hemoroidy. W tym przypadku także leczenie jest trudniejsze. Określenie przyczyn nadwagi pozwala na podjęcie próby ograniczenia masy ciała. Dodatkowe kilogramy są najczęściej wynikiem dodatniego bilansu energetycznego, czyli przyjmowania kalorii w nadmiarze. Zazwyczaj dzieje się tak na skutek błędów żywieniowych oraz zbyt małej aktywności fizycznej. Walcząc z hemoroidami, warto nie tylko skupić się na regulacji rytmu wypróżnień, ale również znormalizować masę ciała.
Pomocny w tym przypadku będzie regularny ruch i zdrowa, urozmaicona dieta. Rezygnacja z produktów przetworzonych, cukru, słodyczy oraz słodkich napojów gazowanych nie pomoże bezpośrednio w walce z żylakami odbytu, wpłynie jednak korzystnie na ogólny stan zdrowia – wzmocni odporność, a także ułatwi organizmowi walkę ze stanami zapalnymi w okolicach odbytu.
Leczenie – jak sobie pomóc?
Oprócz odpowiedniego postępowania żywieniowego oraz umiarkowanej i regularnej aktywności fizycznej, można sobie pomóc w łagodzeniu dolegliwości towarzyszących hemoroidom, tj.: ból, świąd czy pieczenie. Najczęściej stosowane przez pacjentów są czopki i maści, które można nabyć w aptece.
Doniesienia z badań z ostatnich lat wskazują na terapeutyczne właściwości kurkuminy w miejscowym leczeniu hemoroidów w postaci czopków. Kurkumina zastosowana w czopkach pełni funkcje: przeciwzapalne, przeciwutleniające i immunostymulujące w leczeniu chorób jelit, w tym hemoroidów. Warto wspomnieć, że wchłanianie kurkuminy w postaci czopków jest znacznie wyższe niż stosowanej doustnie, gdzie nie przekracza 4–5%.
Ogólne zasady żywienia przy hemoroidach
Niezależnie od tego czy cierpimy z powodu hemoroidów, czy chcielibyśmy zapobiec ich wystąpieniu, powinniśmy stosować się do prostych zasad:
- spożywać kilka mniejszych posiłków w ciągu dnia o względnie regularnych porach;
- zadbać, by w diecie były obecne pełnoziarniste produkty zbożowe: grube kasze, brązowy ryż, pełnoziarniste pieczywo, otręby, płatki;
- do każdego posiłku starać się dodać warzywo lub owoc – najlepiej w formie surowej, wybierać sezonowe warzywa i owoce;
- każdego dnia wypijać minimum 1,5 litra płynów z dużym udziałem niegazowanej wody mineralnej;
- unikać dużej ilości alkoholu, kawy czy czarnej herbaty;
- potrawy przyrządzać gotując je w wodzie, na parze, dusić bez obsmażania, piec bez tłuszczu;
- bądź aktywny fizycznie;
Powyższe wskazówki pozwolą nie tylko ograniczać przykre dolegliwości związane z żylakami odbytu, ale również wpłyną korzystnie na sylwetkę i zdrowie.
