W okresie zwiększonej zachorowalności na przeziębienia, grypę i inne infekcje wirusowe, rośnie zainteresowanie naturalnymi metodami wspierania odporności. Jednym z cenniejszych składników fitoterapii jest czystek kreteński – roślina o potwierdzonym działaniu przeciwwirusowym.
Czystek kreteński to krzew rosnący w rejonie Morza Śródziemnego i Morza Czarnego, szczególnie na Krecie (stąd jego nazwa), gdzie uprawiany jest na glebach bogatych w magnez. Od wieków wykorzystywany w medycynie ludowej, dziś zyskuje uznanie także we współczesnych produktach medycznych.
Roślina ta zawiera olejek eteryczny o silnych właściwościach przeciwbakteryjnych oraz bogactwo flawonoidów, kwasów fenolowych i polifenoli – silnych przeciwutleniaczy, które działają przeciwwirusowo, przeciwzapalnie i wspierają naturalną odporność organizmu. Dodatkowo ekstrakt z czystka tworzy barierę ochronną na błonach śluzowych, utrudniając wirusom wnikanie do komórek. Dzięki temu czystek kreteński może stanowić skuteczne i naturalne wsparcie zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu infekcji wirusowych, szczególnie w okresie zwiększonego ryzyka zakażenia.
Mechanizm działania przeciwwirusowego
W wyrobach medycznych (np. aerozolach do stosowania w jamie ustnej, do nosa, pastylkach do ssania czy syropach), ekstrakt z czystka kreteńskiego działa na kilka sposobów:
Tworzy fizyczną barierę – polifenole zawarte w czystku mogą wiązać się z białkami powierzchniowymi wirusów, co uniemożliwia im przyłączenie się do komórek błon śluzowych jamy ustnej i gardła.
Działa antyoksydacyjnie – neutralizuje wolne rodniki wspomagając odporność i ograniczając rozwój stanu zapalnego.
Hamuje namnażanie wirusów – badania in vitro wskazują, że ekstrakty z czystka mogą ograniczać replikację niektórych wirusów, m.in. wirusa grypy, RSV, adenowirusów czy nawet koronawirusów [1].
Zastosowanie w sezonie infekcyjnym
Przeciwwirusowe wyroby medyczne z czystkiem kreteńskim znajdują zastosowanie głównie w sezonie jesienno-zimowym, gdy zwiększa się liczba infekcji dróg oddechowych. Ich stosowanie rekomendowane jest:
- profilaktycznie – w okresach zwiększonej zachorowalności, np. w szkołach, miejscach pracy, gdzie kontakt z patogenami jest nieunikniony;
- we wczesnych objawach infekcji – przy drapaniu w gardle, suchości w jamie ustnej, uczuciu „nadchodzącego przeziębienia”;
- w trakcie infekcji – jako wsparcie w łagodzeniu objawów i skróceniu czasu trwania choroby, obok klasycznych metod leczenia.
Bezpieczeństwo i dostępność
Wyroby medyczne z czystkiem kreteńskim są zazwyczaj dobrze tolerowane i mogą być stosowane zarówno u dorosłych, jak i u dzieci (w zależności od formy i wskazań producenta). W przeciwieństwie do leków przeciwwirusowych nie wywołują oporności wirusów, co czyni je atrakcyjną opcją wspomagającą. Są dostępne w aptekach bez recepty.
Czystek kreteński stanowi skuteczne i naturalne wsparcie w profilaktyce oraz leczeniu infekcji wirusowych. Jego zastosowanie w przeciwwirusowych wyrobach medycznych to przykład, jak tradycyjna fitoterapia może wspierać nowoczesną medycynę. W sezonie infekcyjnym warto mieć go pod ręką jako element codziennej profilaktyki, zwłaszcza w sytuacjach zwiększonego ryzyka zakażenia.
red.
Źródło:
[1] Dróżdż I., Malec O. „Wpływ stężenia naparu i gatunku czystka na wzrost wybranych mikroorganizmów przewodu pokarmowego i patogenów”, https://agris.fao.org/search/en/providers (dostęp: 3.10.2025).
